გამოუქვეყნებელი ინტერვიუ ჟურნალ X - ში - პაატა ქურდაძე - 23 ოქტომბერი 2015

ხელისუფლება გამუდმებით ლაპარაკობს იმაზე, რომ საზოგადოე-ბამ უნდა იცოდეს წინა ხელისუფლების მიერ ჩადენილი დანაშაულის შესახებ, იგულისხმება წამების კადრები, თუმცა ხელისუფლებას არ გაუკეთებია რაიმე არსებითი ამ ადამიანების რეაბილიტაციისთვის, რომ არაფერი ვთქვათ დამნაშავეების დასჯასა და იმაზე, რომ წამებაში სავარაუდო ეჭვმიტანილები დღესაც თანამდებობებზე მუშაობენ.  რაზე მიუთითებს ეს თქვენი აზრით?

პქ - ხელისუფლება მართალია, რა თქმა უნდა საზოგადოებამ უნდა იცოდეს ნებისმიერი, წინა თუ დრევანდელი ხელისუფლების მიერ ჩადენილი დანაშაულებებისა და შეცდომების  შესახებ. ინფრმაციაზე წვდომის  უფლება ერთერთი ფუნდამეტალურია დემოკრატიაში, რომელისკენაც ისეთი აღგზნებულნი მივისწრაფვით, რომ გზადაგზა თავად ვთელავთ და ვანადგურებთ დემოკრატიის ნორჩ ყლორტებს.

  მე ვერ ვიტყოდი რომ ხელისუფლებას არაფერი არ გაუკეთებია დამნაშავეების დასასჯელად. თუმცა დამნაშავეების დასჯა სამართლებრივი  და არა ცილისმწამებლურ-რეპრესიული  გზით არ არის ადვილი საქმე. მით უმეტეს როდესაც დანაშაულში ეჭვმიტანილნი არან ადამიანები, რომლებსაც საკუთარი სავარაუდო დანაშაულის შესანიღბი  და წასაშლელი  ყველა ბერკეტი ეპყრათ ხელთ. პროცესები ეჭვმიტანილი  მაღალი ფუნქვიონერებისა და პოლიტიკოსების წინააღმდეგ წლების განმავლობაში მიმდინარეობს ხოლმე ისეთ ქვეყნებში, რომელთა  იურისტების პროფესიონალური დონე ისევე განსხვავდება ჩვენი იურისტებისგან, როგორც “ლამბორჯინი”  “ჟიგულისგან”.  მე ვთვლი რომ უკვე პროგრესის ნიშანია ის, რომ ეს პროცესები ამდენ ხანს გრძელდება და ისინი ახალი ხელისუფლების გამარკვების შემდეგ ორ კვირაში არ დამთავრდა.  ქართული იურისპრუდენცია, ერთგვარად საკუთარი დემოკრატიულობისკენ სწრაფვის მსხვერპლი გახდა,. სამწუხაროდ მას არ შესწევს პროფესიონალური უნარი სამართლებლივად დაამტკიცოს ამ საზარელ დანაშაულთა ბრალდებები, ამავე დროს არ სურს კარგად ნაცად, ცილისწმების ინსტიტუციონალიზებურ მეთოდს მიმართოს, რადგან იცის რომ ამას დრეს აღავინ აპატიებს. ამიტომ ცდილობს თავი დაიზვრინოს  როგორც შეუძლია. ძირითადად ამომრჩევლის ბაზისური გრძნობების მანიპულირებით  და რამდენე ოდიოზური პერსონის ციხეში გამოკეტვით. თუმცა ამით მან სავარაუდო დამნაშავეები თავად აქცია ერთგვარ გმირებად საზოგადოების ერთი ნაწილის თვალში.

   ეს მაინც ძალიან საშიში თამაშია. როგორც წესი არცერთ ხელისუფალს არ სურს გახდეს დიქტატორი, მაგრამ ასე გამოდის ხოლმე: ყველა ტირანიას საფუძველში კეთილი და სამართლიანი განუხორციელებელი ზრახვები უძევს.

     მე პირადად მირჩევნია  დღეს პატიმრობაში მყოფი ბრალდებულები, გამართლდნენ, თუ კი კანონიერად ვერ მოხერხდება მათი დანაშაულის დამტკიცება, ვიდრე ათასგვარი შანტაჟის, მუქარისა და წამების საშუალებით მიღებული აღიარებითი ჩვენებების საფუზველზე,  გამოუტანონ, მეთოდებით, რომლებსაც  საბჭოთა ეპოქიდან მოყოლებული დიდი წარმატებით იყენებდა ყველა ხელისუფლება, მათ შორის, ყველაზე დიდი წარმატებით სწორედ წინა ხელისუფლება, რომელმაც 2012 წლის შემოდგომაზე თავისი სისხლიანი პიჯაკი გადმოატრიალა, მსხვერპლის მანტიად გადეკეთებული სასწრაფოდ მოირგო,  ხელები დაიბანა და  დღეს ადამიანის უფლებების აპოლოგეტად მოგვევლინა..
უკანონო, დაუსაბუთებელი სასჯელი ყოველთვის სხვა კიდევ უფრო მეტ უკანონობას უხსნის გზას, ვიდრე ნებისმიერი კონკრეტული დანაშაულია და ის ბევრად უფრო საშიშია საზოგადოებისათვის ვიდრე კონკრეტული კრიმინალის დასჯა, ბევრად უფრო ტრაგიკულია უსამართლოდ სიკვდილიტ დასჯილი ადამიანი, ვიდრე მკვლელი, რომელიც სიკვდილით დასჯას გადაურჩა და ამის უამრავი მაგალითია ჩვენი მთავარი მეგობრის , ამერიკის იმ შტატებში, სადაც ჯერ კიდევ ვერ მიხვდნენ რომ სიკვდილით დასჯა ინსტიუციონალიზირებული მკვლელობაა და არა სასჯელი.
რაც შეეხება თანამდებობებზე მომუშავე ეჭვმიტანილებს, ვერაფერს გეტყვით, ამის შესახებ არანაირ დაზუსტებულ ინფორმაციას არ ვფლობ. ისე კი საქართველოს ერთი ნახევრისთვის მეორე ნახევარი ყოველთვის ეჭვმიტანილი... მეტიც დადასტურებულად დამნაშვე და მოღალატეა, რაც სულაც არ ნიშნავს რომ ისინი მართლაც დამნაშავენი და ეჭვმიტანილები არიან, მე მათ უფრო “ჭორმიტანილებს” დავარქმევდი.

ხელისუფლება წამების კადრებს, თანაც ადამიანის უფლებების საყოველთაო დეკლარაციების მოშველიებით, იყენებს როგორც პოლიტიკურ იარაღს თავისი ოპონენტების წინააღმდეგ, მაგრამ არ ფიქრობს იმაზე, ამ კადრების გამუდმებით გავრცელება თავად მსხვერპლს რა ტკივილს შეიძლება აყენებდეს. რატომ ჰგონია ხელისუფლებას, რომ მსგავსი მანიპულაციით შეიძლება რეიტინგის ამაღლება?  თქვენი აზრით ეს [წამების კადრების გავრცელებით რეტინგის ზრდა] შესაძლებელია?

პქ- საერთოდ ადამიანის უფლებები საქართველოში პოლიტიკურად ძალიან გამოსადეგი და პრაქტიკული გაჯეტი აღმოჩნდა( ფინანსურადაც, მხოლოდ ეს სხვა თემაა)   მე ვერ გატყვით  კერძოდ ადამიანის რომელი უფლებები აქვთ მხედველობაში... პრინციპში სადო-მაზოხისტური პორნოგრაფიის ყურების უფლება გარანტირებულია  ადამიანის უფლებებით ბევრ ქვეყანაში. მხოლოდ არა მგონია ეს ჰქონდეთ მხედველობაში მათ, ვინც ამ სისასტიკის საჯარო ჩვენებების ორგანიზებას დემოკრატიის გამოვლინებად თვლის. იცით, საქართველოში ადამიანის იმდენი  ბევრად უფრო კლასიკური, ფნდამეტალური უფლება ირღვევა რომ წამების ყურების უფლებისთვის ბრძოლა მე პირადად გადაჭარბებული “ექსრავაგანტობა” მგონია.

ხოლო თუ კი ხელისუფლებას ფიქრობს, რომ წამების ჩვენებით მოსახლეობაში რეიტინგი მოემატება (შესაზლოა ეს ასეც იყოს, თუ კი  მოკლევადიანი პოპულისტური  პერსპექტივით შევხედავთ), გამოდის რომ ხელისუფლების წარმოდგენა  თავისი თანამოქალაქეების მორალურ და გონებრივ კრიტერიუმებზე, გაცილებით პრობლემატურია, ვიდრე  თავად ამ კადრების ჩვენებისა თუ არ ჩვენების მორალურობა. იმისათვის რომ ადამიანის ერთერთი უმთავრესი და ფუნდამეტალური უფლება - ინფორმირებულობის უფლება დაიცვა, მოსახლეობამდე კონკრეტული კრიმინალური აქტის შესახებ ინფორმაცია მიიტანო, არ არის აუცილებელი  დასახიჩრებული გვამების ქუჩა-ქუჩა ჩამოტარება, ან პედოფილური შინაარსის ვიზუალური მასალის ჩვენება, საერთოდ ნეხვის დანახვისას არ არის აუცილებელი შიგ ცხვირის ჩაყოფა, იმაში დასარწმუნებლად რომ ის ყარს.

ფაქტია, რომ კადრების გავრცელების ახალი ტალღა მას შემდეგ წამოვიდა, რაც NDI მ პოლიტიკური პარტიების რეიტინგი გამოაქვეყნა და აღმოჩნდა, რომ სახელისუფლებო კოალიციის რეიტინგი ძალიან დაბალია. თუ ხელისუფლების რეიტინგის დაცემა გაგრძელდება, თქვენი აზრით, მოსალოდნელია თუ არა ახალ-ახალი კადრების ჩვენების სერია გაგრძელდეს?

პქ - ჩემი აზრით NDI აქ არაფერ შუაშია. უფრო სწორად მე მას არ მივანიჭებდი იმაზე მეტ მნიშვნელობას რის შესაძლებლობასაც საქართველოში მისი რეპუტაცია იზლევა.

 საქართველო ძალიან ადრე შევიდა წინასაარჩევნო დაუნდობელ მარათონში. რომელსაც ამავდროულად არის ბრძოლა წესების გარეშე. მას შემდეგ რაც ცნობილი ატასობით ფაილის განადგურების შესახებ გავრცელდა ინნფორმაცია, მე პირადად ერთი წუთით არ შემპარვია ეჭვი, რომ როგორც კი საჭირო გახდებოდა ამ ფაილების კოპიოები მაშინვე გამოჩნდებოს. მე არ ვიყავი მარტო ჩემს სკეპტიციზმში. სამწუხაროდ არ შევცდი. დღევნდელ საქართველოში პოლიტიკურ კომპრომატს ისევე არ აქვს სუნი, როგორც ფულს კორუმპირებულ საბჭოთა და პოსტ საბჭოთა სისტემაში.. არჩევნებამდე ჯერ კიდევ შორს არის, მე არ ვიცი რამდენად გაუძლებენ ერთწლიან კომპრომატების ომს პოლიტიკური პარტიები და ნაციონალური მოძრაობის ინკვიზიციის კასრებზე მჯდარი ხელისუფლება. სიმართლე გითხრათ არც მაინტერესებს. მაგრამ მოსახლეობის ზოგად ფსიქიკურ მდგომარეობას რომ ეს ერთი წელი კიდევ უფრო შეარყევს, ამაში ეჭვი არ მეპარება და ეს ნამდვილად მაწუხებს.

საქართველოში პოლიტიკას რომ  ეძახიან, სინამდვილეში სიძულვილის მატრიცა, კიბოს კერაა. პოლიტიკოსების ძალიან დიდი ნაწილი  კი მისი მეტსტაზები, რომლებიც თერაპიას აღარ ექვემდებარებიან. მე სერიოზულად ვთვლი რომ საზოგადოებამ თავად უნდა შექმნას მათგან ერთგვარი  თავისდამცავი რაღაც მექანიზმი თორემ ის ვერ გაუძლებს ასეთ ფსიქოლოგიურ ტერორს და საბოლოოდ დაიღუპება. 

ქვეყნის პრემიერის აზრით, «ენმ  მადლობა უნდა მოიხადოს, რომ ხალხმა იგივე არ გაუკეთა, რაც ამ ვიდეოში ხდება.»  თქვენი აზრით, იყო თუ არა ეს წამების ამსახველი კადრების გავრცელების წახალისება? ხომ არ  არის იმის საფრთხე, რომ ერთ დღესას, კვერცხების სროლის ნაცვლად, რაც „ამ ვიდეოებში ხდება“ იგივეს გაკეთება გადაწყვიტონ ადამიანებმა პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ? ხომ არ ახალისებს ეს სიტუაცია ძალადობას ქვეყანაში?

პქ - სამწუხაროდ საქართველოში ქვეყნის პირველ პირებად ირჩევენ - თუ ნიშნავენ  ადამიანებს, რომლებსაც ზოგად კულტურასთან მწვავე, სერიოზული პრობლემები აქვთ. ნიშანდობრივია.  რომ პრემიერის ეს გამოთქმა სკანდალურად ეჩვენება იმ ხალხს რომელიც  სააკაშვილის ყოველ  მწვავე ვერბალურ პათოლოგიაზე დღემდე  რაღაც სექტანტურ ექსტაზში ვარდება და პირიქით, ექსპრეზიდენტის მჭვერმეტყველებით აღშფოთებული მათი ოპონენტები, სირინოზების სიმღერისგან დასაცავად ყურებამოგლესილი არგონავტებივით ნეტარი ღიმილით უსმენენ დრევანდელი პოლიტ ელიტის  პოლიტიკური  “ეპატაჟის “შედევრებს.

 ქართულ პოლიტიკას  ძალიან, ძალიან იშვიათი გამონაკლისების გარდა კულტურა და კლასი აკლია. ეს ფაქტია, რომელსაც ვერსად დაემალები. მე სერთოდ ეჭვი მეპარება ქართველი პოლიტიკოსების უმეტეს ნაწილს ამ ორი სიტყვის თუნდაც ეტიმოლოგიური მნიშვნელობა ესმოდს.

აჭარაში წამების ამსახველი კადრები გააზიარეს განათლების მინისტრის    მოადგილემ,

ბათუმის საკრებულოს  თავმჯდომარემ.  სახელისუფლებო გუნდი ამართლებს ამ საქციელს, განსაკუთრებით პრემიერის ზემოთმოყვანილი განცხადების შემდეგ.  თქვენი აზრით, რაზე მიუთითებს ეს?

პქ - ღმერთო ჩემო! რას უნდა მიუთითებდეს? რა თქმა უნდა ძველ “კეტილ” ტრადიციულ კლანურ სისტემასა და მენტალიტეტზე. ჩვენში ხომ ერთგულების იმიტაცია  ჭკუაზე მეტად ფასობს. განსაკუთრებით სახელმწიფო სამსახურში... ამას ამნეზიიტ შეპყრობილი ოპოზიცია , რომელსაც ხელისუფლებაში ყოფნის დროს არასდროს გამუხატავს თავიანთი “ნათლიმამას” საწინააღმდეგო აზრი - მონურ მენტალიტეტს ეძახის. მე მიმაჩნია რომ ეს არასწორი. მეტიც უსამართლობაა... მონებთან მიმართებაში.

თბილისი 23 ოქტომბერი 2015