შეშლილის დღიურები. 1

22 მაისი 2016

დილის სამი საათია. ლოგინში ვარ. არ მძინავს. ყურებში ხმაურისგან დამცავი მწვანე  მუსის რბილი საცობები მაქვს გაჩრილი, რომელიც გუშინწინ პარიზიდან ჩამომიტანეს.  აქაც იყიდებაო მითხრეს, მაგრამ საბჭოთა კომპლექსები მაქვს გამოყოლილი და ყველაფერ აქაურს "დეიდა როზას ამერიკელი ძმასავით" ეჭვის თვალით ვუყურებ. 
ამ წუთს ახლა აქ, ჩემთან, დახურულ და ჩარაზულ საძინებელში  60 - 65 დეციბელია! უწყვეტად და უიმედოდ. ეს დეციბელები საკმაოდ შორიდან, შარდენის უბნიდან მოქრიან უხილავი ბომბებივით , კედელში აღწევენ და ჩემს ისედაც დაღლილ ფსიქიკას აფეთქებენ, ანგრევენ, ანადგურებენ. ჩემი საბრალო თავი ნახევარ საათში დაბომბილი რაიხსტაგის გუმბათს   ემსგავსება,  რომელზეც, ტყვიებისა და ბომბების ზუზუნში მელიტონ ქანთარია საბჭოთა დროშას ამაგრებს. ხან ჩაარჭობს, ხან ისევ ამოიღებს, ხან კალაშნიკოვის კონდახს ურტყამს, ხან ჩექმის ქუსლებს… თან მეგრულად იგინება…

გარეთ აივანზე  შარდენის  “როკნროლი” 80-90 დეციბელს  შორის მერყეობს. მადლობა უფალს!  წლევანდელი მაისი თბილისში წვიმიანი და გრილია. ფანჯრის გამოღება ჯერ არ არის საჭირო.  ზაფხულში აქ, სახურავის ქვეშ ძილი ალბათ სიცოცხლისთვის საშიში გახდება… ან ღია ფანჯრდან შემოვარდნილი ხმაურის ცნამი გაგანადგურებს, ან დახურულ ფანჯრებში სული ამოგხდება როგორც გაზის კამერაში. ეს ამბავი ძალიან მაშფოთებს - ვერ ვიტყვი, რომ რკინის გული და უჟანგავი ნერვიული  სისტემა მაქვს.
ამასწინათ ერთი ლიტერატურათ მცოდნე პარლამენტარის წერილი წავიკითხე - მწერლობა სიცოცხლისთვის საშიში პროფესიააო ამტკიცებდა... მაშინ ვიხუმრესავით,  ეტყობა ქართველი მწერლების შემთხვევაში თვითმფრინავით მგზავრობა და ტერორიზმი აქვს  მხედველობაში, ქართველ მწერლებზე არხეინი ხალხი ცხოვრებაშ არ მინახავს მეთქი..

არა და მართალი ყოფლა ეს კაცი, მართლა საშიში გახდა ჩემი ცხოვრება მას შემდეგ რაც ამ უბანში დავსახლდი თვენახევრის წინ. უფრო სწორად მას შემდეგ რაც ცოტა ამინდები გამოვიდა და შარდენის უბნმა აიწყვიტა... 

აი ცოტა ჩაწყნარდა, შევეცდები დავძინო სანამ პაუზა აქვთ.

ხვალ გავაგრძელებ თუ გადავრჩი.

23 მაისი 2012

Loth et ses filles - Lucas van Leyden -1520

საერთოდ აქ ცხოვრებას ფუნდამეტური საყოფაცხოვრებო ფილოსოფიურობის თვალსაზრისით, ერთი ძალიან დიდი დადებითი მხარე აქვს, აქ თვალნათლივ გრძნობ, ხედავ, გესმის.. რომ სამოთხიდან ჯოჯოხეთამდე სულ ერთი პატარა ნაბიჯიც კი არ არის. სამოთხე პირდაპირ არის მიბმული ჯოჯოხეთს, გასასვლელი კარებიც კი არ აქვს, ისე შეიძლება უცებ  უსქესო ანგელოზების გარემოცვიდან კუპრის კასრში  ამოყო თავი, რომ გონზე მოსვლაც ვერ მოასწრებ.

აქ  ჯოჯოხეთი შუაღამისდან პირველის ნახევრამდე დგება.ისე უცებ, რომ ვერც კი ხვდები ზუსტად როდის და ის  დილის ხუთ საატამდე გრძელდება. შეიზლება უფრო მეტიც, უბრალოდ მე მეტს ვეღარ ვუზლებ და მეძინება. საერთოდ ზალიან საინტერესო ფენომენია, თუ როგორ ეჩვევა ადამიაანი ჯოჯოხეთსაც კი. თუმცა უნდა აღვნიშნო, რომ ჩემი მდგომარეობა. ბევრად უარესია.  მე ჯოჯოხეთთან შეგუება ყოველ ღამე მიწევს. აი მაგალითად გულაგში  ან ოსვენცემში დღისითაც ჯოჯოხეთია  და ღამითაც.. აქ კი დღისით , განსაკუთრებით საღამოს მზის ჩასვლისას ისეთი, ისეთი სამოთხეა! ღმერთო ჩემო! ... ჩრდილო დასავლეთით, საუდელების აშენებული შუშის კლდის იმიტაციის იქით ნამდვილი მყინვარწვერიც კი მოსჩანს და თოვლიანი კაკასიონი…  არა ამქვეყნიური პეიზაჟია, თუმცა არის მაინც მასში რაღაც შემაშფოთებელი... თითქოს რაღაც ხმა ჩაგძახის, რომ შენსა და სამოთხეს შორის ყოველთვის ჯოჯოხეთია..  იმისათვის რომ სამოთხეში მოხვდე, ჯოჯოხეთი უნდა გაიარო და იმისთვისაც რომ სამოთხიდან საკუთარ თავს დაუბრუნდე, ასევე ჯოჯოხეთი უნდა გაიარო, მაგრამ არ გავყვები ამ ტოქსიკომანურ თემას... თბილისის კონტექსტში ეს აუცილებელი ჯოჯოხეთი ახალი დემონური შუშის არქიტექტურისა და საბჭოთა რკინაბეტონის ნაზავი არქიტექტურაა .. ეს ჯოჯოხეთი თუ არ გაიარე, აქა იქ შემორჩენილ სილამაზეს ვერ იგრზნობ.  მაგრამ ადამიანის ოპტიმისტური ბუნება ხომ იცით! … არ იჯერებ, სანამ ვიღაც უნიჭო დამკვრელების  პირველი აშლილი აკორდები  და ჭინკასავით  მკივანა ქალის    Killing Me Softly არ მოგხვდება თავში უროსავით!... ეს  სამოთხის პეიზაჟი უცებ გადაიქცევა ლუვრში გამოფენილ ფლამანდიელი ლუკას ვან ლეიდენის “ლოთი და მისი ქალიშვილების” პეიზაჟად.

პეიზაჟი კი ალბათ ხვდებით კორუმპირებული და გარყვნილი ქალაქი სოდომია.

სხვათა შორის ამ ნახატს რომ ვუყურებ , ხანდახან ვფიქრობ რა უფრო დიდი ცოდვაა, ის რის გამოც ღმერთმა ეს ქალაქი დასაჯა, თუ ის რაც ლოთის ქალიშვილებმა ჩაიდინეს და რაც ღმერთმა დაუშვა? კიდევ არგი ხშირად არ ვხედავ ამ ტილოს და არ ვფიქრობ ამ ამბებზე.  საერთოდ ეს ნახატი ანტონინ არტოს “თეატრი და მისი ორეულის” წყალობით აღმოვაჩინე, მესამე თავს -” მიზანსცენა და მეტაფიზიკა” ამტილოზე ლაპარაკით იწყებს. ამ საწყალ ლუკას ვან ლეიდენს ცოტა ესნობება,  პრიმიტივ მხატვარს უწოდებს და თან ამბობს -  წარმოდგენა არ მაქვს ვინ არის, არა მგონია ხელოვნების ისტორიის რაიმე მნიშვნელოვან  მოვლენასთან იყოს კავშირშიო..არა და კაცი ხელოვნების ისტორიაში ყველაზე დიდ გრავიურისტად ითვლება - მერე გავარკვიე.

როგორც ხვდებით არტომდე არც მე ვიცოდი ვინ იყო ეს ლუკას ვან ლედენი, მაგრამ თავს იმით ვიმშვიდებ, რომ რა მოხდა, არტომაც  არ იცოდა წესიერად.. პრინციპში  შეშლილი გენიოსის - არტოს ეს  წიგნი სულ სხვა რაღაცაზეა, ჩემი ნახევრად შეშლილი ბოდვები კიდევ უფრო სხვა რაღაცაზე. ეს ამბავი იმიტომ გამახსენდა, რომ ჩემი აივნიდან, შარდენის უბანი და მაიდანი ზუსტად ისე ჩანს, როგორც ამ ლეიდენის ტილოში  ეს უბედური  ქალაქი სოდომი. განსაკუთრებით როცა ფეიერვერკია.

ზუსტად ციტირებას ვერ გავაკეთებ რადგან ამჟამად  წიგნი არ მაქვს ხელთ, მაგრამ როგორც მახსოვს, ტილოს აღწერისას ამბობს : ნახატს რომ შეხედავ, უცებ, სანამ საერთოდ მიხვდები რაზეა აქ ლაპარაკი, იგრძნობ რომ რაღაც მნიშვნელოვანი ხდება. რაღაც დიდი დრამა მზადდება  და ამას არა მარტო თვალი, ყურიც კი გრძნობს!

… და მერე ანვითარებს და ანვითარებს… თეატრალურ სისასტიკემდე…

მოკლედ არტოს აქ , ნარიყალას ქვემოთ, კლდეკარის წმინდა გიორგის ეკლესიის გვერდით ჩემთან  დუპლექსში ძალიან მოეწონებოდა. მეც უფრო ადვილად გადავაგორებდი ამ უზილო ღამეებს მასთან საუბარში... თუმცა ყველაფერი წინაა.

არ გამოვრიცხავ რომ ერთ ღამეს თავად გამომეცხადოს იღლიაში ამოჩრილ აპარატზე მიერთებული  საფეთქლებზე ჩამოცმული ვარდისფერი ელექტროდებით და ერთმანეთს ჩავუტაროთ კონვულსიოთერაპიის, ანუ ხალხურად ელექტრო-შოკის სეანსები.

PK 25 მაისი 2016