კულტურა და მატარებლები

ეს სვეტი დაწერილია "ცხელი შოკოლადის" რედაქციის თხოვნით, რუბრიკისათვის, რომელიც მიეძღვნა კულტურის გარშემო განვითარებულ "ექშენს" ოქტომბერ- ნოემბერში. როგორც ვიცი ამავე თემაზე კიდევ რამდენიმე ავტორმა დაწერა და ის გამოქვეყნდა 2012 წლის ნოემბრის ნომერში. 

როდესაც 2003 წელს მიხეილ სააკაშვილმა საქართველოს მოსახლეობას მომვლისკენ მიმავალ თავის  მატარებელზე შეხტომა ურჩია, ბევრმა ეს მოწოდება ირონიული ღიმილით მიიღო, თუმცა მალე ყველა დარწმუნდა, გულწრფელი სინანულით,  რომ შესაძლოა თავიანთი ცხოვრების ერთად ერთი ნამდვილი  შანსი გაუშვეს ხელიდან – მატარებელში შემთხვევით მოხვედრილი  ბაქანზე უსაქმოდ მოყიალე  ავანტიურისტები, უბილეთო მგზავრები, ვაგზლის ორივე სქესის ბოგანოებიც  კი, სულ რაღაც ორ წელიწადში პირველი კლასის ვაგონის წავის ქურქებში გახვეულ რესპექტაბელურ ბურჟუაზიად გადაიქცნენ , რომლებიც მთელი  მომდევნო წლების გამნავლობაში,  მიშას მხიარულ ვარდისფერ ვაგონ რესტორანში დილაობით “ხიზილალითა და შამპანურით” საუზმობდნენ. საღამოობით კი  ნაირნაირი მურაბიანი ჩაით იტკბარუნებდნენ პირს და თან გეგმებს აწყობდნენ.  მატარებელს უამრავი მგზავრი გზაშიც შეახტა, ბოლოს ისე დაიხუნძლა, რომ დაგვიანებულებს არა თუ ვაგონ რესტორანში, საერთო ვაგონის ხმელი საწოლიც ღარ ერგოთ.

აი სწორედ ასეთებმა, 1 ოქტომბერს საღამოს, არჩევნების შედეგების გამოცხადებისთანავე,  თავგანწირული  ზედახორა გამართეს ივანიშვილის ლიანდაგებზე გადაყვანილ  მატარებელში ასაძრომად.  ვის აღარ ნახავთ აქ: ღვაწლმოსილ კულტურის მუშაკებს პეტიციებით ხელში, მათ “საკმაოდ განათლებულ” შვილებსა და შვილიშვილებს, კულტურული გაცვლა-გამოცვლების სპეციალისტ  “სვინგერ” ორგანიზატორებს, გამამაცებულ  ჟურნალისტებს...მოკლედ დიდი ამბები დატრიალდა!

შესაძლოა საქართველოს ისტორიის მანძილზე სიტყვა კულტურა არასდროს  ისეთი აქტუალური არ ყოფილა, როგორც ბოლო ერთი თვის მანძილზე.   თითქოს,«კულტურის სფეროში" მოღვაწე  ნახევრად მძინარე  ქართველმა  "მუშაკებმა'', მხოლოდ ახლა აღმოაჩინეს ამ სიტყვის მნიშვნელობა. ყოველ შემთხვევაში, ბოლო  წლებს მანძილზე ისე მოხერხებულად უვლიდნენ გვერდს ამ  თემას , თითქოს, უკანასკნელი კულტურის მინისტრი, ნიკა რურუა მართლაც  ხისტარიანი «მაუზერით» იდგა არტისტების გვამების გროვაზე და ნებისმიერს, ვინც ბოლო რვა წლის განმავლობაში საქართველოს აბსოლუტურად უნიფორმირებული კულტურის პოლიტიკის კრიტიკას გაბედავდა, საკუთარი ხელით უხვრეტდა შუბლს...თან   ოპერის ეშმაკივით ხარხარებდა... საერთოდ ადამიანებს ახასიათებთ  საკუთარი სიმხდალის გასამართლებლად, მისი  მასშტაბურ დრამად ტრანსფორმირება , მხოლოდ ამ შემთხვევაში მხდალი ენთუზიასტების აგრესიული აქტიურობა, მართლაც რაღაც კოლექტიურ ადმინისტრაციულ-კულტურულ  ფსიქოზში გადაიზარდა, განსაკუთრებით ახალი კულტურის მინისტრის მოადგილეების ზნეობრივი ნორმების დადგენა- გამოაშკარავებისას, ცხადია, იური მეჩითოვისათვის გილიოტინის მოთხოვნა ნაკლებად სახიფათოა, ვიდრე სულ რაღაც ერთი თვის წინ იგივე «მაუზერიანი» და «საშიში» ნიკა რურუასთვის...

 კულტურა არც მინისტრის ხელშია, არც მისი მოადგილეების, არც ყოფილების და არც მათი, ვინც  მომავალში დაინიშნება.     კულტურა პირველ რიგში ინტელექტუალური სიმამაცეა, რომლის გარეშე უკეთეს შემთხვევაში  დაშვებულ ზუსტად განსაზღვრულ საზღვრებს ვერ გასცდები, უნიფორმირებული ჯარისკაცივით, მკაცრად გაწერილი და ნოტარიუსით დამტკიცებული  კულტურული მემკვიდრეობის დარაჯად დარჩები სამუდამოდ. ვერასდროს  გადააბიჯებ ლიმიტს, რომლის იქითაც კულტურული რეფორმა, თუ გნებავთ  პროგრესია, რომლის გარეშე საქართველოს სახელმწიფოებრიობის ფასი კაპიკია. რადგან სახელმწიფოებრივი ღირსება, შეუძლებელია მისი მოქალქეების პიროვნული ღირსების გარეშე, ეს უკნასკნელი კი მხოლოდ კულტურულ კონტექსტში ყალიბდება. კონტექსტში, რომელიც საქართველოში კატასტროფულ მდგომარეობაშია... და  ამის ყველაზე საუკეთესო დასტური  მატარებელზე კვლავ ჩამორჩენის პანიკური შიშით გამოწვეული ბაზრის ალიაქოთი  - კულტურის სფეროს თითქმის ყველა რგოლში  ადმინისტრაციული კრიზი, მისი   მართვის სამარცხვინო უუნარობაა, რომლის მოწმენიც უკვე ერთი თვეა თითქმის ყოველდღიურად ვხდებით.  სამინისტროში, თეატრალურ უნივერსტეტში, სამხატვრო აკადემიაში... ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რომ საქართველოს სერიოზული რეფორმები სჭირდება კულტურის სფეროში, რომ  საჭიროა ვისაუბროთ ამ რეფორმების კონცეფციებზე, და არა პერსონების პირადი ცხოვრების დეტალებზე.

ხოლო თუ ჩვენ იგივე უნაყოფო «ბაღის კულტივირება» უნდა გავაგრძელოთ, რომელსაც ასე უსარგებლოდ ვთოხნით უკვე ამდენი წელია, მაშინ  შესასვლელთან გავაკრათ, ძველი, საბჭოთა წლებში  გულიდან ამოხეთქილი გულუბრყვილო,  წრფელი და უშიშარი, ცოტა დისიდენტური, ცოტა ანარქისტული "კონტრ-ლოზუნგი"...-  «დიდება კონტრკულტურას!» და ბულდოზერები დავქოქოთ უნაყოფო ბაღის ამოსაძირკვად.

ნოემბერი 2012
პ.ქ.

პატარა ბეკეკა და დიდი დიპლომატია

ლიბერალი- 18.12. 2012
პატარა ბეკეკა და დიდი დიპლომატია

ვიყოთ გულახდილები და ვაღიაროთ: რუსებთან კულტურულად მართლაც ბევრი რამ გვაკავშირებს. მაგალითად, კრილოვის ცნობილი იგავის პატარა ბეკეკასა და ბოროტი მგელის ტრაგიკული ფინალის გავლენა ჩვენს მენტალიტეტზე: “დიდ კაცთან პატარა კაცსა, როდის გასვლია მართალი?”

ბეკეკას ეს ერთგვარი ეპიტაფია, წარუშლელად და ღრმად  არის ამოტვიფული ჩვენი და რუსი ხალხის სოციალურ შემეცნებაში. მართალია, ამ იგავის დაწერის შემდეგ საუკუნენახევარი გავიდა, მაგრამ ჩვენ, ისევე როგორც ჩვენს ყოფილ “უფროს  ძმებს” გვჯერა, რომ სამართალი გეომეტრიულია და ის “ზომებზეა” დამოკიდებული, როგორც პირად, ისე სახელმწიფოებრივ დონეზე, და ეს პრიმიტიული “კონცეფცია” განსაკუთრებით ამ უკანასკნელის, ანუ სახელმწიფოს შემთხვევაში იგრძნობა.

რუსებს მიაჩნიათ, რომ მათი ზომები სრულიად საკმარისი არგუმენტია იმისათვის, რომ პატარა მეზობლებს, როცა მოესურვებათ, მაშინ დაუდგინონ  ჭეშმარიტება, და მერე კი, გაანადგურონ. ქართველს კი სჯერა: მისი ქვეყანა იმდენად პატარაა, რომ საკუთარ ჭეშმარიტების დადგენაზე დაძაბვა სულაც არ არის საჭირო, რადგან ნებისმიერ შემთხვევაში, ჭეშმარიტებას დიდები ადგენენ. "ბეკეკა სახელმწიფოების" ერთადერთი შანსი კი ადაპტირება, ანუ  ბეკეკას დიპლომატიაა.

მოსაზრება, რომ საქართველოზე პატარა ბელგიას, თუ მეტი არა,  არანაკლები “გეოპოლიტიკური ღირსება” გააჩნია, ვიდრე უზარმაზარ ყაზახეთს ან მონღოლეთს, ჩვენთვის ღირებული არგუმენტი არ არის, რადგან ვთვლით, რომ ბელგიისგან განსხვავებით, მეზობლებში არ გაგვიმართლა... ეს გრძელი და უმადური სადისკუსიო თემაა. ყველა ქვეყანა თავისი ტრაგედიიდან მოდის, და ეს ტრაგედია ძირითადად მეზობლებს უკავშირდება.  ვერავის დაუმტკიცებ, რომ შენი ისტორიული ფანტომური ტკივილები უფრო ინტენსიურია, ვიდრე მისი. ან რა საჭიროა! მთავარია,  ვერც ჩვენ და ვერც რუსებმა დღემდე ვერ შევიგნეთ, რომ 21-ე საუკუნეში ქვეყნის ღირსება - მისი ღირებულებებითა და მათ მიმართ ერთგულებით დგინდება და არა -ზომებით. იგივე ბელგია როგორც  ეკონიმიკურად, ისე  უსაფრთხოების თვალსაზრისითთაც ზუსტად ისევეა დამოკიდებული დიდ ქვეყნებზე როგორც ჩვენ,  თუმცა ის ამის გამო ბეკეკა-სახელმწიფო სულაც არა არის, და არ თვლის, რომ დიდ მეზობლებთან -  საფრანგეთთან, ბრიტანეთთან ან გერმანიასთან სამართალი არ გაუვა.

დღევანდელი მსოფლიო ძალიან შორს აარის სრულყოფისგან, მაგრამ ის მაინც ოდნავ უფრო სამართლიანია, ვიდრე კრილოვის ეპოქაში. ყოველ შემთხვევაში, დიდისა და პატარის კონფლიქტისას სამართლიანობის შანსი გაცილებით მეტია, დემოკრატია კი სხვა არაფერია, თუ არა თანაბარი შანსი.

იმისათვის, რომ ჩვენს ეპოქაში ეს შანსი რეალური გახდეს, ანუ დიდ კაცთან სამართალი გაგივიდეს, სულ ცოტა რამ არის საჭირო -  მართალი უნდა იყო! როგორც მაგალითად 2008 წლის ომში, სადაც,   სამართალმა მთლიანად თუ არა,  80 პროცენტით მაინც იზეიმა - იმის თქმა მინდა, რომ სხვა ეპოქაში  რუსები 20 % ის ოკუპაციას არ დაჯერდებოდნენ და დარჩენილ 80 % ც დავკარგავდით.

ნამდვილი დემოკრატიული ღირებულებები ერთადერთი იარაღია, რომელიც საქართველოსნაირ ბეკეკა სახელმწიფოს გადარჩენის შანსს აძლევს. წინააღმდეგ შემთხვევაში მოგექცევიან ზუსტად ისე, როგორც დღეს გვექცევიან.  ჩათვლიან, რომ ბეკეკსთვის განვითარების ეს დონე სავსებით საკმარისია და სტაბილურობის შენარჩუნებას შეუწყობენ ხელს. დროდადრო თავზე ხელს გადაგისვამენ, ხან დაგტუქსავენ, ხანაც შეგაქებენ,  გაგიწყრებიან, მერე დაგიყვავებენ...

ამასობაში შენი სიკვდილივით მოსაწყენი ცხოვრება თვალსა და ხელს შუა სადღაც გაგეპარება, იმ ღირსებასავით, რომელიც კენჭებივით ყრია გარშემო და რომლის აღება არც გიფიქრია, რადგან რელიგიურად გჯერა, რომ “დიდ კაცთან პატარა კაცსა როდის გასვლია მართალი?”

ყოველთვის გჯეროდა, რომ  “ფიგაროს” და “ვაშინგტონ პოსტის” ჟურნალისტის აზრი შენს შესახებ ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე შენივე საკუთარი. გჯეროდა, რომ თუ კი რამდენიმე უცხოელი პოლიტიკოსი შენიშვნას მოგცემს იმის გამო, რომ ცდილობ ის სამართალი იპოვნო, რომელიც მის ქვეყანაში თვით ღმერთზე  მაღლა დგას, ალიაქოთი უნდა ატეხო, ისტერიული დისკუსიები გამართო ტელევიზიაში, პრესში, პარლამენტში... არ გჯეროდა მხოლოდ საკუთარი სიმართლის და სწორედ ამიტომ ვერ იცავდი. რადგან პატარა, საყვარელი და სტუმართმოყვარე მარადიული ბეკეკა ხარ, და ჯერ კიდევ ვერ მიხვდი, რომ მგელი მხოლოდ შენი მხდალი წარმოსახვის ნაყოფია, რომელიც მაშინვე ქრება, როგორც კი შენს სიმართლეს დაამტკიცებ. საერთოდ, სიმართლეს ერთი უცნაური თვისება აქვს, ის გამუდმებით უნდა ამტკიცო, სხვანაირად ის დაუჯერებლად ჟღერს. მისი მოცემულობა, სტანდარტი არც ერთ  საზოგადოებაში არ არსებობს, თვით დემოკრატიულად მიჩნეულ დასავლეთშიც კი. თუმცა ამასაც გარკვეული ცოდნა და ნიჭი, ენერგიის დახარჯვა, შრომა სჭირდება. გაცილებით ადვილია ბეკეკა იყო და შენი სიმართლით  დისკომფორტი არ შეუქმნა “დიდ კაცებს”,  ამისათვის ყოველთვის გადაგისვამენ თავზე ხელს, ყოველთვის გვერდში ამოგიდგებიან, მოგიწონებენ საქციელს და გეტყვიან, რომ ბეკეკას პირობაზე არც ისე ჩერჩეტი ხარ. 

დასავლეთიდან წამოსული ზოგიერთი რეაქცია, სწორედ ამ “ბეკეკას დიპლომატიის” ნაყოფია, რომელსაც სააკაშვილის ხელისუფლება მთელი ამ წლების ნერგავდა. დასავლეთს ვერც გაამტყუნებ - როდესაც ათასგვარი პოლიტიკური თუ ეკონომიკური კრიზისით თავგზააბნეულს, არც ისე კარგად ნაცნობი ახალი სიმპათიური პარტნიორი რვა წლის განმავლობაში ჩასჩიჩინებს, რომ მისი ქვეყანა “ვარდების რევოლუციამდე” კორუმპირებული ბარბაროსებისა და განგსტერების ქვეყანა იყო, ნაწილობრივ მაინც დაიჯერებს, რადგან ამ ამბებში ღრმად ქექვის არც დრო აქვს, და არც სურვილი, ისედაც თვლის, რომ საკმარისზე მეტ დროს უთმობს ამ უცნაურ ეგზოტიკურ ადამიანებს, რომლებმაც საოცარი სისწრაფით, სულ რაღაც ორ-სამ წელიწადში აითვისეს ევროპული მანერები. 

სამი თვის წინ, არჩევნებამდე ცოტა ხნით ადრე, 24 აგვისტოს რადიო “ფრანს ინტერნის” ერთსაათიანი გადაცემა “მსოფლიო სტუდიაში”, საქართველოს მიეძღვნა. “ფიგაროს” სწორედ ის ჟურნალისტი, იზაბელ ლესევრი, რომელმაც ამას წინათ მთელი საქართველო “შეძრა”, და პრეზიდენტ სააკაშვილის მრჩეველი რაფაელ გლუკსმანი ფრანგ რადიომსმენელს თითქმის ერთი საათის განმავლობაში უხსნიდნენ, თუ როგორ შექმნა სულ რამდენიმე წელიწადში მიხეილ სააკაშვილმა ბარბაროსული ქაოსიდან ცივილიზებური სამყარო, ბოლოს კი  ქართველი ახალი ადამიანი თავისივე ხატად. მთელ გადაცემას წითელ ძაფად, რა თქმა უნდა, “რუსი სატანა-ოლიგარქის” აჩრდილი გასდევდა. ყვებოდნენ, თუ როგორ გარეკეს საქართველოდან პუტინთან დაახლოვებული რუსული მაფია, რომელსაც ტრადიციულად ქართველი განგსტერები ხელმძღვანელობდნენ, და რომ ისინი დღეს ყველანი საფრანგეთში და ესპანეთში იმყოფებიან, ევროპას ისე უყურებენ, როგორც ერთ დიდ სუპერმარკეტს, სადაც ყველაფრის მოპარვა შეიძლება. პრეზიდენტის მრჩეველმა საერთაშორისო საკითხებში ბოლოს აღნიშნა, რომ ღვინის შემდეგ, ყველაზე დიდი ექსპორტი, რასაც საქართველო აკეთებს, ეს ბანდიტები არიან, რითაც ერთობ შეაშფოთა მანამდე მხიარული წამყვანი... საფრანგეთში ოცი ათასი ქართველი ცხოვრობს, სულაც არ არის სასიამოვნო აღმოაჩინო, რომ შენი მეზობელი ქართველი სტუდენტი სინამდვილეში სისხლისმსმელი განგსტერია.

ეს ერთსაათიანი ქვეყნის მადისკრედიტირებელი ''რადიო კლოუნადა'', სწორედ იმ დიპლომატიური სპექტაკლის ნაწილი იყო, რომელიც რვა წლის განმავლობაში, სხვადახვა სახით თითქმის ყველა დონეზე დიდი ინტენსივობით იდგმებოდა. 

კარგი იქნება, თუ ქართული საზოგადოება თავს დაანებებს კონვულსიურ რეაქციებს ყოველ ახალ კრიტიკულ შენიშვნაზე. ძველი ხელისუფლება თავის ბეკეკა დიპლომატებს სამშობლოში გამოიწვევს, ახალი კი ბოლოს და ბოლოს მიხვდება სიმართლის ზემოთაღნიშნულ უცნაურ თვისებას - რომ ის გამუდმებით უნდა ამტკიცო და ამ მხრივ სერიოზულ მუშაობას შეუდგება.

პ.ქ.

9 დეკემბერი 2012 Paris

მგლის შიშის სახელით!

ლიბერალი 04/12/2012

1953 წლის 26 მარტს საბჭოთა კავშირის შინაგან საქმეთა მინისტრმა, ლავრენტი ბერიამ ცენტრალური კომიტეტის პრეზიდიუმში ამნისტიის პროექტი წარადგინა, რომელიც ითვალისწინებდა იმ დროს საბჭოთა ბანაკებში მყოფი 2,5 მილიონი პატიმრიდან დიდი ნაწილის  განთავისუფლებას, პირველ რიგში კი არასრულწლოვანების, ხანდზმულების,  ავადმყოფების, ორსული ქალების და ა.შ…

ბერია იმავე პროექტში მიუთითებდა, რომ ამ ორნახევარი მილიონი პატიმარიდან, მხოლოდ 220 ათასი იყო განსაკუთრებულად საშიში სისხლის სამართლის  დამნაშავე, რომლებზეც ამნისტია არ შეიძლებოდა გავრცელებულიყო, პროექტი მეორე დღესვე, 27 მარტს იქნა ხელმოწერილი უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის მიერ. გამოიცა ბრძანებულება ამნისტიის შესახებ, რომლის წყალობით საბჭოთა ბანაკებიდან მილიონ ორასათასზე მეტი ტუსაღი გამოვიდა,

ამნისტიის შედეგად კრიმინოგენული გარემო გაუარესდა. რამაც საბჭოთა ხელისუფლება იძულებული გახადა  2 ივლისს ახალი "უკაზი" გამოეშვა, რომელიც კრძალავდა ამნისტიის კანონის  გამოყენებას  ყაჩაღობასა და ბოროტ ხულიგნებზე გასამართლებულ პირთა,აგრეთვე ქურდ რეციდივისტების მიმართ. რამდენიმე დღით ადრე  თავად ამნისტიის პროექტის ავტორი დააპატიმრეს, ის დეკემბერში  დახვრიტეს - "მოქალაქედ" "ჩამოქვეითებულ" ამხანაგ  ლავრენტი ბერიას საკუთარი ამინისტია არ შეეხო…

სამაგიეროდ შეეხო ასევე მოქალაქე მამაჩემს, რომელსაც ოცდახუთი წელი ჰქონდა მისჯილი მეორე მსოფლიო ომში გერმანელებთან ტყვეობისთვის, როგორც სამშობლოს მოღალატეს. რაც არ უნდა პარადოქსულად ჟღერდეს,  ბერიას ამნისტიის წყალობით მოვევლინე ამ ქვეყანას. და არა მარტო მე. შეიძლება ითქვას, ომისშემდგომ დაბადებულთა საბჭოთა ეგრეთწოდებულ  “ბეიბი ბუმის” თაობას რამდენიმე წელიწადში  მომდევნო,  “ბეიბი გულაგის” თაობა მოჰყვა: გათავისუფლებულ მილიონ ორასიათას რეპრესიის მსხვერპლს შორის უამრავი ქართველი იყო, რომლებმაც ოჯახები სწორედ ამნისტიის შემდეგ შექმნეს.

რა თქმა უნდა, არნახული მასშტაბის სტალინური რეპრესიები, მისი ორგანოზატორი ჯალათების «შექსპირისეული» დრამა, რომლებიც საკუთარი სისტემის მსხვერპლნი გახდნენ, ისტორული და პოლიტიკური კონტექსტი, რომელმაც მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია მსოფლიოს გეოპოლიტიკური თუ კულტურული განვითარების ვექტორზე,  ამოუწურავი თემა და  კვლევის საგანია, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, რომელსაც ყველაზე ნაკლებად შეეხო ეს რეპრესიებიცა და ამნისტიაც - ანუ დასავლეთში. ჩვენში ეს თემა, ისევე როგორც ბევრი სხვა, დაკავშირებული ჩვენს საბჭოთა ისტორიასთან, ოკუპაციის მუზეუმის მიერ “ოკუპირებულ” ნაწილად, ექსპონატად იქცა და თითქმის დაიხურა, მიუხედავად იმისა, რომ “ბეიბი გულაგები” ჯერ კიდევ ცოცხლები და რეალური ადამიანები ვართ, და არა რაღაც მოსიარულე სტატისტიკური ციფრები.

იმის თქმა, რომ სამოცი წლის შემდეგ დღევანდელი ”ბეიბი გლდანების” თაობა მადლიერებით გაიხსენებს დღევანდელი ამნისტიის ავტორებს, ცოტა გადაჭარბებული იქნებოდა, ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ,  “ვარდების რევოლუციის” შედეგად შექმნილი პენიტენციალური სისტემისა და  და დიდი ოქტომბრის რევოლუციის შედეგად შექმნილი გულაგის მასშტაბები სრულიად სხვადახვაა, თუმცა თითოეული ადამიანის პირადი დრამის უკიდურესად ინდივიდუალურ ბუნებას თუ გავითვალისწინებთ, განსხვავება, გულაგიდან და გლდანის ციხიდან განთავისუფლებულ უდანაშაულო ადამიანებს შორის ძალიან დიდი არ უნდა იყოს, განსაკუთრებით, მათი შვილებისათვის. და ეს სრულიად ადამიანური და გასაგებია.

შედარებით გაუგებარია “საზოგადოების ზოგიერთი ნაწილის” დამოკიდებულება ამნისტიის პროექტის მიმართ. მათ, როგორც ჩანს,   შიშის ზარი დასცა უბრალო წარმოდგენამაც კი, რომ უდანაშაულო, ან გადაჭარბებული სისასტიკით დასჯილ არასაშიშ წვრილმან დამნაშავეთა გათავისუფლებას, შესაძლოა, რამდენიმე კრიმინალის განთავისუფლებაც მოჰყვეს, რაც საფრთხეს შეუქმნის მათი ავტომობილების სარკეებსა და აიძულებს საზოგადოებრივ ტრანსპორტში საფულეს მეტი ყურადღება მიაქციონ.

პრემიერ-მინისტრის ვარაუდმა იმის შესახებ, რომ ამნისტიის შემდეგ კრიმინოგენურმა მდგომარეობა, შესაძლოა, გაუარესდეს, რაც აბსოლუტურად მოსალოდნელი და ლოგიკურია, «საზოგადოების  ნაწილის» ისეთი აღშფოთება გამოიწვია, რომ სავარაუდოდ, მათთვის მოქალაქეობრივი თვითშეგნება, რომლის დეფიციტსაც  თავადვე უჩივიან - საკუთარ ტელევიზორის ეკრანებთან იწყება და იქვე მთავრდება. ისინი შოკში ვარდებიან  პატიმრების წამების ამსახველი კადრების ნახვისას, 80 წლის პატიმარი ქალის სრულიად სურეალისტური ისტორიის მოსმენით, ან 50 ლარის ღირებულების ჯართის ქურდობისათვის რვა წელიწადმისჯილი თვრამეტი წლის ბიჭის ამბის გაგებით. ამავე დროს შეუძლიათ კიდევ უფრო დიდი ემოციები გამოხატონ ამავე ასაკის კუდის მაღალჩინოსანი კიბერკრიმინალის, ან ამ ციხეების ყოფილი უფროსის დაპატიმრების გამო. საზოგადოების ამ ნაწილის წარმომადგენლებს დიდი და მგრძნობიარე გული აქვთ, რომლითაც ძალიან განიცდიან ოციოდე ჩინოვნიკის შესაძლო უსამართლო დაპატიმრებას, ათასობით ასევე შესაძლო უდანაშაულო ადამიანის ქართული პენიტენციალური ჯოჯოხეთიდან განთავისუფლების შესაძლებლობას კი აპროტესტებენ, საკუთარი უსაფრთხოების ხარისხის გაუარესების პრეტექსტით. 

საერთოდ დღეს ისინი გამუდმებით რაღაცას აპროტესტებენ, რადგან ჩვენს ეგრეთწოდებული კოაბიტაციის ახალ ეპოქაში პროტესტი ნებადართულია, კარგ ტონად ითვლება... აპროტესტებენ ხან შინაგან საქმეთა და იუსტიციის მინისტრებს, პროკურორს, რადგან აღარავის ეშინია, მათივე  იმ ექს კოლეგების გარდა, ვისიც თავად ეშინოდა მთელს საქართველოს ბოლო რვა წლის განმავლობაში, აპროტესტებენ ახალ კულტურის  მინისტრს - მასზე ამბობენ ძალიან გულკეთილი კაციაო, ცხადია არც  ეშინია ვინმეს, განსხვავებით მისი წინამორბედისაგან, რომელზეც დღემდე ჩურჩულით საუბრობენ და თან აქეთ იქით იყურებიან, ვინმემ ენა არ მიუტანოსო. აპროტესტებენ ასევე ძალიან კეთილი იურა მეჩითოვის უკვე სავარაუდოდ ეფემერულ მინისტრის მოადგილეობას, თანაც ისეთი  მონდომებით, თითქოს წინა - "საშიში"  მინისტრის მოადგილეებზე მზე და მთვარე ამოსდიოდათ. საერთოდ, ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს ეს ხალხი მხოლოდ საკუთარ რვაწლიან სიმხდალეს აპროტესტებს, ისიც  საკუთარ თავთან, და ამ სიმხდალეს სხვადასხვა ახალი ჩინოვნიკის სახელს არქმევს. ეს პოტესტი სრულიად უფასო და უსაფრთხოა და ის   ინტერნეტ მომსახურეობის საფასურში შედის. 

სულ სხვა საქმეა ამნისტია. აქ უკვე რეალურად იკვეთება ფასი, რომელის გადახდაც შესაძლოა საჭირო გახდეს საზოგადოების ხელახალი ჰუმანიზაციისათვის. “საზოგადოების საუკეთესო  ნაწილი” მიიჩნევს, რომ ამ ფასის გადახდა არ ღირს. პრევენციის მიზნით სჯობს სააკაშვილის ხორცშესხმული ექსტრაორდინალური ლოზუნგი: “ყველა ციხეში!” ძალაში  დარჩეს. 

ჩვენ უნდა გადავწყვიტოთ, როგორ საზოგადოებაში გვსურს ცხოვრება. უნდა გავაცნობიეროთ, რომ სააკაშვილის ხელისუფლების რეპრესიები კრიმინალთან ბრძოლის ყველაზე პრიმიტიული და არაცივილური საშუალებაა, რომ ამ გზით მოპოვებული სიმშვიდე მხოლოდ ლაჩრის, კოლაბრაციონისტის სიმშვიდეა და ამაში საამაყო არაფერია. უნდა გვახსოვდეს, რომ გასულ საუკუნეში  ყველაზე "უსაფრთხო ქვეყანა" კრიმინალური თვალსაზრისით ნაცისტური გერმანია იყო.

ნებისმიერ დიდ ევროპულ ქალაქში გაცილებით მეტი შანსი გაქვთ, საფულე ამოგაცალონ, ვიდრე თბილისში, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ  ქართული საზოგადოება უფრო დაცულია. გროტესკია იმ ქვეყანაში უსაფრთხოებაზე ლაპარაკი, სადაც  სადაც «მგლის შიშით ცხვარი გაწყვიტეს» და რომელიც ასი ათას მოსახლეზე პატიმართა რაოდენობით მეექვსე ადგილზეა მსოფლიოში- რუანდასა და კუბას შორის. ფაქტია, "ზედმეტად" შემწყნარებელი «ბანდიტური» დასავლური დედაქალაქებიდან ჩვენთან არავინ მორბის საცხოვრებლად...სამაგიეროდ  პირიქით - რამდენიც გნებავთ. რადგან ქვეყანაში, რომელშიც   კრიმინალის აღკვეთის ფასი საზოგადოებაში შიშის დანერგვაა, არასდროს ჩამოყალიბდება ისეთი  სამოქალაქო კულტურის საზოგადოება, რომელშიც ადამიანების ცხოვრების მიზანი ჩვეულებრივი ადამიანური  ბედნიერებისკენ სწრაფვა და არა სახელმწიფოს მიმართ შიშთან ბრძოლა იქნებოდა.

პ.ქ.

1.12.2012 Paris

ქართული გაკვეთილები

ჟურნალი "ლიბერალი" 16.10.2012 

ქართული გაკვეთილები

ვატერლოოს ორი მხარე ჰყავდა - გამარჯვებული და დამარცხებული. თუმცა, ეს სიტყვა  ყველა ენაში  მარცხის სინონიმად შევიდა.  გამარჯვებული ბრიტანულ-გერმანული კოალიციის ვატერლოო საქართველოსათვის ჯერ კიდევ შორს არის,  თუმცა, არც დამარცხებული ფრანგების ვატერლოოა ახლოს.  მით უმეტეს, არავინ იცის, თუკი ეს დღე დადგა,  ვინ აღმოჩნდება  დეპრესირებული ბონაპარტის ადგილზე, სააკაშვილი, ივანიშვილი თუ ვინმე სხვა, მესამე... რომელსაც ჯერ სამკუთხა ქუდიც კი არ შეუძენია, ამდენად არც  «იმპერატორის» რანგში  განუხილავს ვინმეს.  

სინამდვილეში,  ეს  თეორიულად  შესაძლო მარცხი, ერთი ბონაპარტის ვატერლოო არ იქნება. ეს გაცილებით მასშტაბური, შესაძლოა, გამანადგურებელი  აპოკალიფსი აღმოჩნდეს  საქართველოსთვის. და ეს საფრთხე სულაც არ განეკუთნება ფანტასტიკის ჟანრს. ქართული სახელმწიფოებრიობა ჯერ კიდევ ძალიან მყიფეა. და 2008 წელს  ომის  შედეგად  დაკარგული ტერიტორიის  ოცი პროცენტი ამის უტყუარი დასტურია.

საქართველოს სამხედრო ძალით ომი უკვე რამდენიმე საუკუნეა არ მოუგია. მისი პოტენციური მოწინააღმდეგეების ძალის გათვალისწინებით, ძნელი დასაჯერებელია, რომ ეს დღეს, ან ოდესმე  შეძლოს დამოუკიდებლად. ეს ყველამ იცის, ამიტომაც ვცდილობთ თავი მოვაწონოთ დასავლეთს, და რატომღაც არ ვითვალისწინებთ, რომ ჩვენი  ერთადერთი შანსი, «იარაღი»  - დასავლეთთან  კულტურული და არა სამხედრო ინტეგრციაა . 

ყოველთვის როდესაც  კულტურა იმარჯვებს უხეშ ძალაზე,  მთავარი მოგებული ქვეყანა რჩება.  ესე იყო 2003 წელს “ვარდების რევოლუციის” დროსაც. მისი არაძალადობრივი დასასრული  არ იყო მხოლოდ რევოლუციონერების დამსახურება.  თუ კი ამ მოვლენებს ხავერდოვან რევოლუციათა სერიაში მოიხსენებენ,  ეს უდავოდ შევარდნაძის ხელისუფლების დამსახურებაცაა, რადგან  პოლიტიკურ დაპირისპირებას ორი მხარე აქვს,  ბრძოლის კონტექსტს ორივე ქმნის. მაშინ გახარებულები ვიმეორებდით ყველა, რომ ევროპა გაოცებულია ჩვენი  კულტურით, რომ ერთი ვიტრინაც არ ჩამსხვრეულა ქალაქში... გვიხაროდა.

მას შემდეგ კიდევ მრავალჯერ «გავაოცეთ» ევროპა ჩვენი მაღალი კულტურით. განსაკუთრებით 2007 წლის შემდეგ - ისე ვატარებთ მრავალათასიან საპროტესტო მანიფესტაციებს «ერთი ფოთოლი არ ვარდება ხიდან» , როცა საფრანგეთში, საბერძნეთში, ინგლისში, მანიფესტანტები ყველაფერს ანადგურებენ და წვავენ...მართალია, ამას დასავლეთში ძირითადად  ხულიგნები და მოროდიორები აკეთებენ, და არა შუა ასაკს გადაცილებული ადამიანები, როგორებსაც საქართველოში აბჯარასხმული და კარგად შეიარაღებული პრეზიდენტის «ცენტუნიორები»   წვიმაში ასფალტზე დაგდებულ გაკოჭილ-დასისხლიანებულებს უმოწყალოდ სცემდნენ ბოლო წლების განმავლობაში... სინამდვილეში, მანიფესტაციასაც ორი მხარე აქვს – და პროტესტის გამოხატვის საერთო კონტექსტის შექმნაში ორივე მონაწილეობს. საერთო კონტექსტი კი ბოლო წლებში საქართველოს უახლესი ისტორიის განმავლობაში  ყველაზე სასტიკი, ბარბაროსული, თან პროგრესირებადი იყო – თუ,  რა თქმა უნდა, 90 იანი წლების პირველი ნახევარის კრიმინალურ ანარქიას არ ჩავთვლით, როდესაც მანიფესტანტებს უბრალოდ ესროდნენ. 

ძალადობის შესანიღბად დემოკრატიისა და ლიბერალიზმის საბურველი ბევრად უფრო მოსახერხებელი აღმოჩნდა, ვიდრე მოდიდან გასული საბჭოური იდეოლოგიური «კოსმეტიკა». თუმცა, ჯოჯოხეთის ახალ გარსად ტრანსფორმირებულმა გლდანის ციხემ ცოტა ხნით მაინც გვაიძულა საკუთარი სისასტიკისათვის თვალი გაგვესწორებინა. ამ კადრებმა ჩვენზე დაახლოვებით იგივე ეფექტი მოახდინა, რაც ბუჰენვალდის საკონცენტრაციო ბანაკმა გერმანელ ჩვეულებრივ მოქალაქეებზე და სამხედროებზე, სადაც ამერიკელმა გენერალმა ეიზენჰაუერმა ბანაკის განთავისუფლების მეორე დღეს იძულებით შეიყვანა ისინი, რომ საკუთარი თვალით ენახათ თავიანთი თანამოძმეების, ქმრების, ძმების, შვილების მიერ კაცობრიობის წინაშე ჩადენილი დანაშაული. შეძრწუნებული გერმანელები დღემდე ბოდიშებს იხდიან- ამბობდნენ, რომ არ იცოდნენ ამის შესახებ...მართლაც, გაზის კამერების შესახებ ნამდვილად არ იცოდნენ. მაგრამ ყველამ ნახა, რომ ებრაელებს ჯერ ქონება წაართვეს, მერე ყვითელი ვარსკვლავები დააკერეს, ბოლოს კი სადღაც წაიყვანეს... და დაივიწყეს. ეიზენჰაუერის მიერ მოწყობილი «ექსკურსია ჯოჯოხეთში» მხოლოდ კოლაბორაციონისტული სიჩუმის ვიზუალიზაცია იყო, რომელმაც გერმანელები აიძულა საერთო, კოლექტიური პასუხისმგებლობა ეგრძნოთ მათივე ოჯახის წევრების მიერ ჩადენილ ბარბაროსობაზე. ეს მათ ახალი, მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი და ჰუმანური ქვეყნის აშენებაში დაეხმარა...

ჩვენ სულ ახლახან ვიცხოვრეთ  ყველაზე სამარცხვინო სექტემბერი, რომელსაც მე პირადად საქართველოში შევსწრებივარ, და ის 1 ოქტომბერს დავამთავრეთ. არ ვარ დარწმუნებული, რომ ჩვენ გვძალუძს თვალებში ჩავხედოთ ჩვენს ფიზიკურ და მორალურ  სისასტიკეს, რომელმაც ეს მახინჯი საარჩევნო კომპანიის თვეები შვა. გლდანის «ბუჰენვლდმა'' ყველაფერი გადაფარა. ქვების სროლა. დაუნდობელი ალისტრახოიზმი, ვერბალური აგრესია... უკულტურობის ზეიმი ყოველ ნაბიჯზე და სიბნელე, რომელის განათებას ერთად აღებული  მთელი მსოფლიოს ელექტროსადგურებიც ვერ შეძლებენ, თუ საკუთარ სისასტიკეს, სიბრიყვეს, ჯიუტ უგნურებასა და გაუნათლებლობას თვალებში არ ჩავხედეთ და არ შეგვრცხვა. ამის ნაცვლად  ჩვენ  კიდევ ერთხელ რამდენიმე კარგად ორგანიზებული ხალხმრავალი მანიფესტაცია ჩავატარეთ ისე, რომ «შემოდგომის ხეებიდან ერთი ფოთოლიც კი არ ჩამოვარდნილა» და ამით «ევროპა კიდევ ერთხელ გავაკვირვეთ»... მერე «დემოკრატიული გზით» გაყალბებული არჩევნები ასე თუ ისე გადავაგორეთ, და ეხლა ცოტა დაბნეულები მინისტრის პორტფელების კანდიდატების შერჩევით ვართ დაკავებული ფეისბუკზე.  ყოველ ჩვენგანს, მიუხედავად იმისა, თუ რომელ პოლიტიკურ ბანაკს ეკუთვნის, გულწრფელად სჯერა, რომ «ალისტრახოებისა» და ციხის ჯალათების კუთვნილ  საქართველოს ნაწილს არ წარმოადგენს და რომ ასეთები მხოლოდ საქართველოს იმ ნაწილში არიან, რომელსაც ის არ ეკუთნის, და რომელიც სძულს.. 

სინამდვილეში არჩევნების მეორე დღესვე  სისასტიკე ჩვეული ტემპით გაგრძელდა. ვიღაცას ვიღაცის გამოხატვის ფორმა, ნამუშევარი  არ მოეწონა, და ავტორი  სასტიკად «დასაჯა». მსხვერპლის პროფესიას მნიშვნელობა არ აქვს. მუსიკოსსაც ისევე დასჯიდნენ, როგორც მწერალს, ან ტაქსის მძღოლს,  დეპუტატობის კანდიდატს, მის ამომრჩეველს...  ამ დასჯას წინ არანაკლებად აგრესიული და   სამარცხვინო მანიფესტაცია უძღვოდა, რომელიც საეჭვოა, ევროპელებს ჩვენგან კულტურის სასწავლებელ მაგალითად  გამოადგეთ...  ეს  სულ სხვა, ლოკალური მნიშვნელობის პირუტყვული გრძნობების იმ «მანიფესტაცითა» სერიიდანაა, რომელსაც თვეების განმავლობაში ყოველდღე ვუყურებდით საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში... და  რომლებსაც  CCN და ევრონიუსის კამერები არ იღებენ, თბილისის ცენტრში გამართული დანომრილმაისურიან პოლიტიკურ კარნავალებისაგან განსხვავებით.  

უნდა დავამთავროთ საკუთარ თავთან ფლირტი, და ვაღიაროთ, რომ საქართველოში კულტურული კატასტროფაა... რომ კულტურა ისეთივე მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის, როგორც ეკონომიკა, უსაფრთხოება, თავდაცვა.  მივხვდეთ,  რომ კულტურა უცხოელი არტისტებისთის «ქართული ტურისტული საფარის» მოწყობით არ ვითარდება. რომ სწორედ კულტურული დეცენტრალიზაციაა საქართველოში საჭირო.

სანამ საქართველოს მოსახლეობის უდიდეს ნაწილისათვის ხელმიუწვდომელი  იქნება თანამედროვე ხელოვნება და ლიტერატურა, მანამ არ დამთავრდება ლინჩის წესით ცემა-ტყეპა განსხავებული აზრის გამოხატვისათვის, ჩვენც  ყოველთვის სოლიდარულნი ვიქნებით ნაცემთა მიმართ,  აღშფოთებას არ დავმალავთ უხეში ბრბოს მიმართ, და ვიამაყებთ რომ მათგან ისე განვსხვავდებით, როგორც სინათლე სიბნელისგან... ოღონდ,  სინათლე, რომელიც სიბნელეს ვერ ანათებს.

ქართული კულტურის პოლიტიკა რადიკალურ რეფორმებს საჭიროებს. თუნდაც  კულტურის სამინისტროსგან  ძეგლთა დაცვის გამოყოფას, ისე, როგორც თავის დროზე სპორტი და ტურიზმი  გამოეყო ამ უწყებას.  ისტორიული ძეგლები ისეთივე კატასტროფულ მდგომარეობაშია როგორც თანამედროვე ცოცხალი კულტურა. ორივე ცალკე, დამოუკიდებელ სტრუქტურას იმსახურებს, სადაც ნამდვილი პროფესიონალები იმუშავებენ, და არა უბრალოდ, ასე თუ ისე განათლებული ადამიანები.

დღეს თითქმის არავინ  სვამს კითხვის ნიშნის ქვეშ ფაქტს, რომ განვლილი არჩევნები ეტაპი იყო დემოკრატიისაკენ მიმავალ გზაზე. აუცილებელია ორივე პროტაგონისტ მხარეს ესმოდეს, რომ ქვეყნისთვის რომელიმე პოლიტიკური ძალის არჩევნებში გამარჯვება ბევრს არაფერს ნიშნავს.  ნამდვილი გამარჯვება  სიბნელეზე, უკულტურობაზე გამარჯვებაა, რომელიც აბსოლუტურად აუცილებელი  პირობაა ნამდვილი დემოკრატიის და არა იმიტაციის ასაშენებლად.

სხვანაირად ჩვენ  «ომს» სახელმწიფოებრიობისათვის  ვერ მოვიგებთ. 

პ.ქ. 16.10. 2012

დეჰუმანიზაცია

დეჰუმანიზაცია

"ადამიანად არ ვიბადებით, ადამიანი ვხდებით"  - ერაზმუს როტერდამუსი (1469-1535)

Tetsuya Ishida

ვის მიმართავს ქართველი პოლიტიკოსების დიდი უმრავლესობა?  - ვის «უხმობს მათი ზარი?» ვის არის   ქვეყნის მაღალი იერარქიის წევრების  ძირითადი ადრესატი თავიანთ გაუთავებელ გამოსვლებში?

შეიძლება თუ არა, რომ ასე თუ ისე განათლებულმა, ცივილიზებურმა, საკუთარი ღირსების გააზრების უნარის მქონე ადამიანმა, მათ მიერ წარმოთქმულ დისკურსის  ადრესატში საკუთარი თავის იდენტიფიცირება შეძლოს? 

რა შთაბეჭდიება შეიძლება შეექმნას ქართული ენის მცოდნე უცხოელს ქართველ ამომრჩეველზე, ანუ ქვეყნის მოსახლეობაზე; თუკი ის პოლიტიკური ლიდერების საჯარო გამოსვლებსა და დისკუსიებს დაეყრდნობა?..   -  სავარაუდოდ შთაბეჭდილება ნამდვილად არ უნდა იყოს იმაზე ბევრად უკეთესი, ვიდრე ალბათ შუა საუკუნეების ესპანელ იეზუიტებს ექმნებოდათ მათ მიერვე კათოლიკებად მოქცეული ამაზონიის ინდიელების მიერ დამიზნებული ზარბაზნების შიშს ქვეშ პირველი დამოუკიდებელად აღვლენილი ქრისტიანული რიტუალების ნახვისას და ლოცვებისა   მოსმენისას.

ხალხი თავისი მოცემულობით, არც ბრძენია და არც ბრბო. ეს უბრალოდ ადამიანთა ინერტული მასაა, რომელსაც თვითონ, დამოუკიდებლად თავისი კოლექტიური თანაცხოვრების მართვა, ორგანიზება არ შეუძლია. უბრალოდ არ ცალია ამისათვის. ამიტომ ირჩევს ის თავის ლიდერებს, და მათ მართვის. ორგანიზატორის ფუნქციას აკისრებს. იმის და მიხედვით თუ როგორ ასრულებს , ან ვერ ასრულებს ის თავის ფუნქციას , ადამიანების მასა შესაბამისად იღებს საზოგადოების ან ბრბოს სახეს.

ადამიანებს არ შეიძლება ზედმეტი პასუხისმგებლობა დავაკისროთ კოლექტიურ ცივილურობაზე. რადგან ამ პასუხისმგებლობის ხარისხს ძალიან ხშირად სწორედ მათი ლიდერები განსაზღვრავენ და ამის დამადასტურებელად უამრავი მაგალითი შეგვიძლია მოვიძიოთ მთელს მსოფლიოში- ყველაზე განვითარებული დემოკრატიებად წოდებულიდან მოყოლებული, ყველაზე დაუნდობელი ქაოსის ქვეყნების ჩათვლით. მათ შორის საქართველოში. რომელიც ცხადია ჩვენი უპირველესი ინტერესისა და განცდის საგანს წარმოადგენს.

ქართველ პოლიტიკოსთა უმეტესობა, რომელნიც ბედის უცნაურობისა, და ხანდახან ირონიის წყალობით არიან პოლიტიკაში მოხვედრილნი, სავსებით გულწრფელნი არიან თავიანთ პრიმიტიულ დისკურსში. მათ გულწრფელად ჯერათ საკუთარი სიბრიყვისა , და თვლიან რომ იერარქიული და არა იდეოლოგიური ერთგულება, რომელსაც ისინი რატომღაც წესიერებას ეძახიან, არა მარტო საკმარისი, ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისებაც კია პოლიტიკოსისათვის. ისინი მხოლოდ ფიქტიურ როლს ასრულებენ ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში, ზუსტად ისევე. როგორც საბჭოთა კავშირის პარტიის ყრილობის დელეგატები. სავარაუდოდ ახალი მოწვევის პარლამენტიც ძირითადად ესეთი დეპუტატებით იქნება დაკომპლექტებული, ადამიანებით. რომლებიც სრულიად განსაცვიფრებელ ინტერვიუებში თავიდანვე აცხადებენ, რომ ერთი თვის წინ სულაც არ უფიქრიათ პოლიტიკაში ჩართვაზე, რომ მათ შესთავაზეს და რადგან სამშობლოს სჭირდება უარი ვერ თქვეს და ა.შ... რატომ შესთავაზეს ეს ყველამ იცის : ის მხოლოდ სტატისტიკური ერთეულია,.მას მხოლოდ დროდადრო ხმის მისაცემ  პულტზე ხელის დაჭერა ევალება. ესეთები არანაირი ინტერესის საგანს არ წარმოადგენენ. მათზე დროის დახარჯვა არ ღირს, თავისუფლად, ყოველგვარი სინდისის ქეჯნის გარეშე შეგვიძლია ვიყოთ პოლიტიკურად სნობები მათ მიმართ და ისინი არც კი შევამჩნიოთ,

გაცილებით საინტერესონი არიან ის პლიტიკოსები, რომლებმაც სტატიკური ერთეულების ნაცვლად უნდა იფიქრონ. და რომეთა ნაწილს საკუთარი ცივილურობისა და განათლებს დამადასტურებელი მსოფლიოს ოთხი კუთხიდან ჩამოტანილი გრძელი დიპლომები უდევთ სახლში, ფეისბუკში კი ბაკალავრის სასაცილო ქუდში გადაღებული ფოტოები. უნდა ითქვას, რომ ინფორმაცია იმის შესახებმ რომ საქართველოს ხელისუფლებას ძირითადად დასავლეთში ფორმირებული ადამიანები შეადგენენ, აშკარად გადაჭარბებულია და «ნაციონალური» მითოლოგის ჟანრს განეკუთნება. მაგრამ თუნდაც მართლაც ესე იყოს, როგორც ჩანს დასავლეთში მიღებული განათლება ბევრს არაფერს ცვლის – შეგახსენებთ რომ აფრიკის დიქტატორების უმეტეს ნაწილს სწორედ დასავლეთში აქვს განათლება მიღებული, უსამა ბენნადენს კი სულაც კემბრიჯი ჰქონდა დამთავრებული.

ესეა თუ ისე, ფაქტია, ამ ადამიანების საჯარო გამოსვლებისას ძნელია იფიქრო რომ მათ არა თუ ცნობილი უნივერსტეტებში აქვთ მიღებული განათლება, რომ საერთოდ საკუთარი გვარის მოწერა მოწერა მაინც შეუძლიათ დახმარების გარეშე, და მსგავსი პერსონაჟის საუკეთესო მაგალითი თავად საქართველოს პრეზიდენტია.

ის ქვეყნის მოსახლეობას მიმართავს თითქმის ყოველ დღე, და მიმართავს როგორც პრიმიტიულ ბრბოს, როგორც იდიოტების ინერტულ მასას, რდგან ის თვლის რომ ადამიანების ედიდესი ნაწილი ბრიყვია, ბრიყვებს კი ადაპტირებული ენით უნდა ესაუბრო. თუმცა მან იცის რომ არის რაღაც ნაწილი რომელსაც არც განათლება აკლია და არც ზოგადი კულტივაცია, რომ მთი მოტყუება შეუძლებელია. მხოლოდ მისი გამოთვლებით ესეთი ადამიანებს რაოდენობა იმდენად მიზერულია, რომ მათთვის ანგარიშის გაწევა არ ღირს. უფრო მეტიც ისინი უნდა გაქრნენ როგორც კლასი, ელექტორატის სიბნელე მისი  ხელისუფლებაში ყოფნის გარანტიაა. ის გამოზრდის თაობას რომელსაც ზუსტად ის და იმ დოზით ეცოდინება, რასაც თვითონ გადაწყვეტს სწორედ  ამიტომ  შექმანა მან ნეოპიონერული და ნეოკომკავშირული ორგანიზაციები -პატრიოტთა ბანაკები, ახალგაზრდა «თვითმართველობის» დასაქოქი ბანდები... უნიფორმირებული თაობა... მხოლოდ ის ძალიან შეცდა, შეცდა ზუსტად ისე, როგორც თავის დროზე ზვიად გამსახურდია, ვერ გაითვალისწინა, რომ კულტივირებული ადამიანები სიმცირის მიუხედავად საზოგადოების ყველაზე ფეთქებადსაშიშ ნაწილს წარმოადგენენ.

ვის უხმობს სააკაშვილის ზარი? მისი პოლიტიკური მარკეტოლოგია მართლაც ზუსტად არის გათვლილი? ქართველები მართლა ისეთი ბნელები არიან როგორ პოლიტიკურ პროდუქტსაც პრეზიდენტი, მისი სრული იერარქია და ექოდ ქცეული ოპოზიცია სთავაზობს მათ? არის თუ არა მათ გათვლებში «საბაზრო პოლიტიკის» ჭეშმარიტების მარცვალი?

სამპლიზმი, აზრისა და ფორმის ყველაზე დაბალი ხარისხი,პრიმიტიულობა,  რომელსაც გამუდმებით ვისმენთ პრეზიდენტის სახალხო non stop" გამოსვლებისას აჩენს ეჭვს, რომ საქართველოს მოსახლეობა სულ ეხლახანს დაფიქრდა პირველად ისეთ ფუნდამეტალურ საკითხზე, როგორიც არის განსხვავება სიკეთესა და ბოროტებას შორის... რომ ის მენტალურად, ჯერ ასე ვთქვათ, პლატონამდე ეპოქაში იმყოფება. 

როდესაც ესეთ მიმართვებს რეპეტიციული ხასიათი აქვს, ეჭვი გინმტკიცდება და იწყებ დაჯერებას, რომ მართლაც, ამ უბრალო გულის სტუმართმოყვარე, ექსტრემალურად ემოციურ და უბრალო ხალხს ზუსტად ისეთი პრიმიტიული ენით უნდა ესაუბრო როგორითაც მათ პრეზიდენტი სააკაშვილი, და შესაბამისად მისი ბრედბერისეული მატერიალიზირებული ჰალუცინაციები ელაპარაკებიან. ალბათ გახსოვთ. მესამე ექსპედიცია «მარსის ქრონიკებიდან» , რომლის წევრი ასტრონავტები მარსელებს დედამიწელთა ხომალდის შეშლილი კაპიტანის მეტერიალიზირებული ავადმყოფური ჰალუცინაციები ჰგონიათ... და ჯერათ, რომ ისინი, კაპიტანის სიკვდილთან ერთად გაქრებიან.

ქართველ პოლიტიკოსთა უდიდესი უმრავლესობა სწორედ ქვეყნის «კაპიტანის» მატერიალიზებული პოლიტიკურ - შიზოფრენიული ჰალუცინაციები არიან, რომლებიც ზუსტად სააკაშვილივით ლაპარაკობენ, და სავარაუდოთ ერთ მშვენიერ დღეს მასთან ერთად გაქრებიან ქართული პოლიტიური სცენიდან, რომელიც ასევე ძალიან წააგავს ბრედბერისეულ მარსიანელთა ფსიქიატრიულ იზოლიატორს.

ქვეყნის პრეზიდენტი, თავისი ფუნქციით, განსაკუთრებით ისეთ ჯერ კიდევ ჰიბრიდული ფეოდალურ - სოციალური იერარქიის ქვეყანაში როგორიც საქართველოა, სწორედ ის ლიდერია, რომელსაც ადმიანთა მასის ვექტორი შუბივით უპყრია ხელთ , შეუძლია ძალიან დიდი გავლენა იქონიოს ამ მასის საზოგადოებად ან ბრბოდ ტრანსფორმირებაში.

განსხვავება კარგსა და ცუდ პოლიტიკურ ლიდერს შორის სწორედ ამ ვექტორის მართვის უნარშია, რაც საქართველოს პრეზიდენტს აბსოლუტურად არ გააჩნია. ის ვერ ხვდება, რომ ადამიანებს როგორც პრიმიტივებს არ უნდა მიმართო, თუნდაც ისინი მართლაც ესეთები იყვნენ. რომ თუ ბავშვს ძალიან დიდხანს ელაპარაკები ენის მოჩლექით ის ვერ განვითარდება. რომ როდესაც შენს წინ უხეში, გაუნათლებელი ძალა დგას შენ კი არ უნდა დაეშვა მის სიმაღლეზე, არამედ პირიქით, უნდა შეეცადო ისინი ამოიყვანო შენს სიმაღლემდე თუ არა, იმ დონემდე მაინც, როცა ის დაიწყებს შენი ენის, შენი აზროვნების ლოგიკის გაგებას. ადამიანის ტვინი იმით განსხვავდება პირუტყვის ტვინისგან, რომ მასშ კულტივაციის მარცვალია ჩადებული.  ყოველთვის ცხილობს გაიგოს იმაზე მეტი ვიდრე მისი ინტელექტი აძლევს შესაძლებლობას. ამიტომ მას ქვეცნობიერად  ყოველთვის  მასზე  ჭკვიანი იზიდავს, თუნდეც შურდეს, ან ზულდეს ის, ვიდრე საკუთარი თავის ასლი. ამასთან. თუ კი ადამიანი რომელსაც მრავლისმნახველი ბრძენი გონიხარ, ვერაფერ ახალს ვერ შეიტყობს შენგან, გარდა იმისა რაც მან ისედაც კარგად იცის, თუკი შენ მას იგივე ვულგარული ენით ესაუბრები, რომლითაც ის მთელი თავისი ცხოვრების მანძილზე უშედეგოდ ცდილობს პასუხი იპოვოს საკუთარ თავში ქაოტურად გაფანტულ კითხვებზე, და  ვერ დაეხმარები მათ პოვნაში,  მისთვის შენ ყოველგვარ ინტერესს დაკარგავ და ტაკიმასხარად  გადაიქცევი, რადგან დაბალ სოციალურ, კულტურულ თუ ინტელექტუალურ საფეხურზე დგომა უტვინობას არ ნიშნავს, როგორც ეს ერთი შეხედვით შეიძლება ჩანდეს. და რაშიც  სავარაუდოდ  საქართველოს პრეზიდენტი და მისი მატერიალიზირებული ჰალუცინაციები დარწმუნებულნი არიან.

სწორედ ამიტომ საქართველოს ყავს პრეზიდენტი რომელსაც საკუთარი ხალხი სულ ცოტა ხუთი წელია დასცინის და ეს ძალიან ცუდია- პრეზიდენტის ფუნქციაში არ შედის იყოს საყოველთაო მასხარა. როდესაც ასეთ ჰიბრიდულ ფეოდალურ ქვეყანაში პრეზიდენტი მასხარაა, ავტომატურად მთელი მისი ქვემდგომი იერარქიაც მასხარა ხდება. და რადგან მათ იუმორის გრძნობის, ტალანტისა და განსაკუთრებით არტისტიზმის ნასახი არ გააჩნიათ , ბოროტ სისხლისმსმელ კლოუნებს ემსგავსებიან საბავშვო კოშმარიდან.

საქართველოში წინასაარჩევნო «შავი სექტემბერის» განმავლობაში ჩვენ ოცდაოთხსაათიან რეჟიმში ვხდებოდით მოწმეები თუ როგორ იხრჩობა საქართველო საკუთარ სიბნელეში, უკულტურობაში. ის პოლიტიკოსებიც კი, რომლებიც ბოლო წლებში ცდილობდნენ ეხლახანს ნასწავლი კომერციული ღიმილითა და კორექტულობით ესაუბრათ, დღეს თვალსა და ხელს შუა ისევ ჩვეულ პრიმიტიულ დისკურსს დაუბრუნდნენ - რომელსაც საფუძველი ეროვნული მოძრაობის რენესანსის პოერიოდში ჩაეყარა : როდესაც სამშობლოზე ბევრად  ქვემოთ მდგომ ჭეშმარიტებას ერთად ერთი არგუმენტი გააჩნდა - ღალატი! მოსკოვი! კრემლი! საქართველოს თავზე ფრიალებს თავისუფლების დროშა!.. თავისუფლების რომელიც არ იცი როგორ და რაში გამოიყენო, რადგან ამ თემაზე  არ გიფიქრია, რადგან თავისუფლება ჯერ კიდევ ბუნებაში ქროლვა  გგონია და არა ცოდნა, ღირსება...  კულტურა ...

მაგრამ მას შემდეგ ოცი წელი გავიდა. საქართველომ ნელ ნელა თითქოს გამოყო შეშინებული სველი ცხვირი თავსი ბნელი გამოქვაბულიდან, სადაც ათ წელიწადზე მეტი გაატარა. შეეცადა  გაეხსენებინა,რომ ადამიანია, რომ ჭეშმარიტებას შესაძლოა  პატრიოტიზმის გარდა ოდესღაც სხვა არგუმენტებიც გააჩნდა, რომ ადრე მან იცოდა ამის შესახებ.. და დაავიწყდა...  ვერაფრით გაიხსენა რა არგუმენტები იყო ესეთი.., რადგან პრინციპში,  მათი ბოლომდე არც     არასდროს ჯეროდა. 
 მან 90 იანი წლების გამოქვაბულში შობა და გამოზარდა ახალი თაობა, რომლის ყველაზე აგრესიულმა ნაწილმა თავისი პრიმიტიულიჭეშმარიტება შექმნა და ის ღრმა ბავშვობაში კალაშნიკოვის იავნანასავით ჩარჩენილ სიტყვა «მოღალატეზე» დააფუძნა. მოგვიანებით, დღიდან ძალაუფლების ხელში აღებისა ყველაფერი გააკეთა იმისათვის, რომ ადამიანების სტიგმატიზაცია მოეხდინა, მოღალატეებად და პატრიოტებად დაეყო ისინი. მხოლოდ მან ვერ შესძლო გაეკეთებინა ყველაზე მთავარი: დაღლილი, ქანცგაწყვეტილი ქართველისგან შეექმნა დამოუკიდებელი ადამიანები, პიროვნებები, რომელთა ერთობას საზოგადოება ქვია. რომელთა გარეშე მხოლოდ ქვიშის ქალაქების აშენებაა შესაძლებელი , და არა სუვერენული სახელმწიფოსი. რადგან ისეთი ტიპის სახელმწიფოს რომელზეც ჩვენ პრეტენზია გვაქვს თავისუფალი. ღირსების ფასის მცოდნე ადამიანები აშენებენ და არა სამშობლოსა და ღვთის უბადრუკი, დამოუკიდებელ აზროვნებას მოკლებული კანონმორჩილი «მონები».

სახელმწიფოს მშენებლობაში ადამიანის ღირსების მნიშვნელობაზე ფიქრი იმ ევროპაში, რომელის მოგონებასაც ბორბალივით თავიდან ვცდილობთ,   კერ კიდევ აღორძინების ეპოქაში დაიწყო. როდესაც პეტრარკამ, ტომას მურმა, მიშელ დე მონტენმა, ფრანსუა რაბლემ... ძველ ანტიკურ წიგნებს მტვერი გადაწმინდეს. ადამიანს ღვთის მიერ ბოძებული და ეკლესიის მიერ საუკუნეების მანძილზე პირწმინდად აწაპნილი კითხვის დასმის, პასუხის ძიების, თავისუფალი აზროვნებისა და შეაბამისად ღირსების, სუვერენულობის, შეგრძნება დაუბრუნეს. რენესანსის ჰუმანისტების როლი განუსაზღვრელია იმ ევროპული ცივილიზაციისა და პოლიტიკური სისტემების ჩამოყალიბებაში, რომელზე უკეთესი, როგორც ჩანს, ჩვენთვის ცნობილ სამყაროში ჯერ არავის შეუქმნია. 

აი ამონარიდი იტალიელი ფილოსოფოსის ჯოვანი პიკო დელა მირანდოლას (Giovanni Pico della Mirandola ) ცნობილი ესსედან « ადამიანის ღირსება» რომელიც მან ოცდაოთხი წლის ასაკში დაწერა, ეს ტექსტი მის «900 ფილოსოფიურ, თეოლოგიურ თეზაში» შედის. რომელიც 1488 წელს პაპმა ინოკენტი VII ერეტიკულად გამოაცხადა და აკრძალა, და რომელიც  ბლეზ პასკალმა თავისი კრიტიკით გააცოცხლა.

ეს ტექსტი ფაქტიურად თანამედროვე «ადამიანის უფლებების» შორეულ «წინაპრად» შეგვიძლია განვიხილოთ, პიკო დელა მირანდოლა ამ ტექსტში, სამყაროს შექმნას, ბიბლიურ გენეზისს ქრისტიანული დოგმების იგნორირებით, ანტიკური მითოლოგიის 
ენით გადმოგვცემს.

პოკოს მიხედვით ღმერთმა ადამიანის შექმნა მხოლოდ იმიტომ გადაწყვიტა, რომ თავისივე კრეაციის, სამყაროს აბსოლუტური სრულყოფილების, მრავალფეროვნებითა და მშვენიერებით ტკბობის შესაძლებლობა ჰქონოდა ვინმეს ... ანუ ერთგვარ თანამომაწილე პუბლიკად. მხოლოდ,  ბერძნული მითოლოგიური დრამატურგიის პრინციპების თანახმად, სადაც დასაშვებია, რომ  ღმერთს პრობლემა შეექმნას,  ბოლო მომენტში აღმოჩნდა, რომ ყველაფერი რაც გააჩნდა სხვა არსებების შესაქმნელად უკვე  გამოიყენა და ადამიანის სრულყოფისათვის აღარაფერი დარჩა, ამიტომ გადაწყვიტა ადამიანში ჩაედო მის მიერვე შექმნილი ყოველი ქმნილების თესლი და ადამიანისათვის თავად მიენდო არჩევანი გამხდარიყო  საკუთარი თავის კრეატორი, ოსტატი.

(ამონარიდი ესსედან) ... "და მან ესეთი სიტყვებით მიმართა : « ადამ, თუ მე არ მოგიჩინე შენი ზუსტად განსაზღვრული ადგილი, საკუთარი როლი, ან რაიმე განსაკუთრებული ნიჭი, ეს იმიტომ, რომ ადგილი და როლი, რომელსაც თავად ისურვებდი, შენშია და შეგიძლია შენივე სურვილის, შენი მოსაზრების მიხედვით თავადვე განკარგო. სხვა ქმნილებებისათვის მათი ბუნება შეზღუდულია ჩემს მიერ დადგენილი კანონით: შენ არავითარი აკრძალვა, ლიმიტი არ გბორკავს. შენ საკუთარი გადაწყვეტილების მიღების უფლება განდე, რომელიც შესაძლებლობას მოგცემს საკუთარი ბუნება თავად დაადგინო. მე შენ იმიტომ მოგიყვანე ამ ქვეყნად და დაგაკისრე შუამავლის როლი(ქვეარსებებსა და ღმერთს შორის-პ.ქ.), რომ შენ თვითონ, საკუთარი შეხედულების მიხედვით გამოიკვლიო ყველაფერი რაც შენს გარშემოა. თუ კი მე შენგან არ შევქმენი არც ციური , არც მიწიერი, არც მოკვდავი და არც უკვდავი არსება , ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ შენ თავად გაგაჩნდეს ბოლო სიტყვის, გადაწყვეტილების მიღების ძალაუფლება, იმ ფორმის გამოძერწვა, რომელიც ყველაზე მეტად მოგეწონება და აირჩევ. შენ თავად შეგიძლია შენივე გადაწყვეტილების საფუძველზე გაიხრწნა, დაეცე პირუტყვამდე, ქვეარსებამდე»...

პიკო ასევე წერს:

«...პირუტყვს დაბადებისას « დედის მუცლიდანვე» (როგორც ლუცილიუსი ამბობს) თან დაჰყვება ყველაფერი, რაც მთელი სიცოცხლის მანძილზე მასთან იქნება. ზეციური ძალები მისი დაბადებისთანავე წყვეტენ თუ ვინ და როგორი უნდა დარჩეს ის სამარადისოდ.

მათგან განსხვავებით უფალი ადამიანის დაბადებისას მასში დებს  თესლს მის მიერ შექმნილი ყოველი  ცოცხალი არსებისა. და ის თესლი რომელსაც ადამიანი აირჩევს, მოუვლის და გამოზრდის, განვითარდება და განაყოფიერდება მასში. ინერტულობა ადმიანებს მცენარედ აქცევს, მგრძნობიარობა ცხოველად, რაციონალობა ზეცამდე აიყვანს. სიბრძნე კი მას ძედ ღვთისად აამაღლებს,»

«სიბრძნე» სწორედ ის მარცვალია, რომელიც ვირტუალურად ადამიანად დაბადებულს რეალურ ადამიანად აქცევს, და რომლის კულტივაციის წყალობითაც ევროპამ ის პოლიტიკური, კულტურული თუ ეკონომიური სახე მიიღო როგორიც დღეს აქვს. სიბრძნე ადამიანური ღირსებაა . ცოდნა კი ღირსების მარცვალის განაყოფიერებისათვის საჭირო ნიადაგი. ამ «სიბრძნეს» რენესანსის ჰუმანისტები კულტურას უწოდებდნენ.

ლიტერატურისა და ხელოვნების რენესანსის, აგრეთვე პედაგოგიური რევოლუციის წყალობით, რომელსაც ჰუმანისტები განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ, ევროპამ მოახერხა ბესტიალური მდგომარეობიდან გამოსასვლელი კარების გამოღება, რომლის იქითაც ადამიანად ტრანსფორმირებისათვის განკუთვნილი საციცოცხლო სპეციფიური გარემო - კულტურაა. აქედან დაიწყო  ბესტიალური გარემოდან კულტურულში ევროპელთა გრძელი და სისხლიანი გადაბარგების პროცესი.

სწორედ კულტურაა რაც პირუტყვს ადამიანად აქცევს და არა სხვის მიერ შექმნილი ეკონომიკა, უკეთესი ან უარესი სოციალური პირობები, კიდევ უფრო ნაკლებად რელიგიური დოგმები.

კულტურა თავისუფლებაა. თავისუფლება კი ღირსება- ადამიანის ყველაზე მთავარი სგანძური, რომელზეც საქართველოში რაც შეიძება ბევრი უნდა ვილაპარაკოთ, გავიმეოროთ, თუნდაც დღეში ხუთჯერ ათჯერ, ასჯერ...

განათლებაზე ხელმისაწვდომობა, ცხადია, პირუტყვული მდგომარეობიდან თავის დაღწევის, ბუნებრივი გარემოდან კულტურულ გარემოში გადანაცვლების , თავისუფლების მოპოვების ყველაზე ეფექტური და აბსოლუტურად აუცილებელი საშუალებაა. მაგრამ არა საკმარისი,  რა თქმა უნდა შეუძლებელია იმის თქმა, რომ    რენესანსმა, პედაგოგიურმა რევოლუციამ, უამრავმა რეფორმამ სამყარო, მიმტევებლობისა და გულმოწყალების გაგებით უცებ, ხელაღებით  უფრო ჰუმანური გახადა. სწორედ რეფორმებით სავსე მეთექვსმეტე საუკუნეში, საფრანგეთმა ოცდაათწლიანი რელიგიური ომი გადაიტანა, მათ შორის უსასტიკესი წმინდა ბართოლომეს ღამე 1572 წელს, რომელმაც ჰუმანისტთა ლამაზი ოცნებები დაუნდობლად დაამსხვრია. თუმცა არა საბოლოოდ.

მიუხედავა იმისა რომ  წმინდა  ბართოლომეს ღამის შემდეგ კაცობრიობამ უზარმაზარი პროგრესი განიცადა, ჰუმანიზმსა და დენთით აყროლებულ იდიოტიზმს შორის ომი დღემდე გრძელდება. ბესტიალური და კულტურული საციცოცხლო ფაზები დღესაც ისევე ცვლიან ერთმანეთს როგორც ასი, ორასი ან მეტი წლის წინ. განსაკუთრებით ცივილიზაციებს შორის  ისეთ "გარდამავალ-გარდმომავალ" ქვეყნებში როგორიც საქართველოა.

კოლექტიური კულტურული კონტექსტი არ არის მშვიდობის გარანტია, თუ ის თავისთავში პოლიტიკურ კულტურას,  განსაკუთრებით ძალაუფლების მქონეთა პიროვნულ კულტურასა და ნებას არ მოიცავს. ყველა ქვეყანაში ესეა. საქართველოშიც, რომელსაც,  კაცმა რომ თქვას, პირველი ევროპული ტიპის ჰუმანისტი მხოლოდ მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევარში გამოუჩნდა – და ისიც მეოცეს დასწყისში მოკლეს. საბედნიეროდ მაინც მოახერხა რამდენიმე მარცვალის დათესვა "ახალ" ქართველში , მხოლოდ მისი სწორად განაყოფიერებისათვის და კულტვაციისთვის ხელის შეწყობა ვერ მოასწრო.

ილია, ისევე როგორც რვა საუკუნით ადრე შოთა,  საქართველოს ჰუმანიზაციის ისტორიაში სამწუხაროდ უნიკალურ მოვლენად დარჩა., ამ სიტყვის პირდაპირი ლექსიკონური გაგებით: ვერც შოთამ შესძლო ქართული კულტურულ-რეფორმატორული რენესანსისთვის მიეცა ბიძგი, ვერც ილიამ. რა თქმა უნდა მათგან დამოუკიდებელი უამრავი გასაგები და ობიექტური მიზეზების გამო.

მხოლოდ ჩვენ ეს მიზეზები არ გამოგვიკვლევია,  ისინი ერთ ჰეროიკულ ეპოსში გავაერთიანეთ და ძეგლებად, ხელშეუხებელ წმინდანებად, დოგმებად, ვაქციეთ. ჩენ ცეხლს მივეცით  ჩვენივე ბესტიალური და ადამიანური ფაზების მონაცვლეობის, ჩვენი ავადმყოფობის ისტორია, გამოცდილება. ყოველ ჯერზე, როდესაც პირუტყვულიდან  კულტურულ ფაზაში გადასვლის პირველი ნაბიჯის გადადგმას ვაპირებთ, საგულდაგულოდ ვშლით ყველაფერს რაც უკან გვრჩება ან- როცა ამისი დრო არ გვაქვს  მარტივად – ვაყალბებთ, რისი წყალობითაც, ჩვენ ქართველებს გვყავს სხვის მიერ მოკლული ასი ათასი მოწამე , ჩვენი ბართოლომეს ღამე არა გვაქვს...   ესეთი ღამე კი ყველა ერის მახსოვრობას "სჭირდება" იმისთვის რომ დრო და დრო მოინანიოს, ყოველი ცისმარე დღე დააფასოს,  მოყვასის გაფრთხილების კულტურა ჩამოუყალიბდეს... თორემ მტრის სიძულვილის ბესტიალურ ინსტიქტს არავითარი კულტივაცია არ სჭირდება, ამ გრძნობით ისედაც დაგვაჯილდოვა ბუნებამ ცხოველებთან ერთად.   სწორედ ამიტომ,  ჩვენ ყოველ ჯერზე ახალ «ბართოლომეს ღამეს» ვაწყობთ... და დილით, როგორც კი ინათებს...მაშინვე ვაყალბებთ მას...რადგან ქართველების საერო აზროვნებაში სულ უფრო და უფრო ხშირად იღვიძებს ბესტიალური, დოგმატური გაშეშებული მდგომარეობა, კითხვის ნიშნის, ზრდსრულობის, ლოგიკის, დამოუკიდებლობის, საკუთარი ღირსების შეგრძნების მიმართ გაუცხოვება,  შიში, ქსენოფობიის განსაკუთრებულად პერვერსული სახე, რომელსაც პირობითად "ავტოფობიას" დავარქმევდი.  

ეს ავტოფობია  გართულების სიმტვავის მიხედვით, ილიას დათესილ მარცვალზე ამოყრილ სანახევროდ გამხმარ ნერგს ხან აძლევს რამდენიმე ყლორტის გამოსხმის საშუალებას ხან კი გახმობის პირას მიჰყავს. სწორედ ეს უკანასკნელია  დეჰუმანიზაცის ყველაზე კრიტიკული ფაზები. 

დღეს  საქართველო თავისი უახლესი ისტორიის ერთ ერთ, თუ არა ყველაზე ბესტიალურ ფაზაში იმყოფება. და პასუხისმგებლობა რა თქა უნდ ეკისრება პოლიტიკურ და ინტელექტუალურ ელიტას, რომლებიც, ჩვეულებრისამებრ ამ პასუხისმგებლობას  ყველანაირი ხერხითა და ოინბაზობით ცდილობენ  აარიდონ თავი, და არც გაემტყუნებათ, რადგან მათ არ გაჩნიათ კოლექტიური პასუხისმგებლობის კულტურა, საქართველოში მხოლოდ ცალკეული პიროვნებები, პერსონაჟები, ოპორტუნისტები და ათასგვარი «კლოუნები» წარმოადგენენ ორივე ხსენებულ ელიტას, სინამდვილეში არანაირი პოლიტიკური და ინტელექტუალური ელიტა არ არსებობს. მათ ვისაც საქართველოში ინტელექტუალებს უწოდებენ , იშვიათი გამონაკლისების გარდა- მიშელ დე   მონტენი «კარგად გავსებულ თავებს» უწოდებდა.

აი, როგორ ახასიათებდა თავის თანამედროვე ყველაზე მაღალი იერარქიის პოლიტიკოსებს მე19 საუკუნის ბოლოს ცნობილი ფრანგი პოლიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე ჟორჟ კლემანსო;

« რაიმონ პუანკარემ იცის ყველაფერი, მაგრამ ვერაფერში ვერ ერკვევა. არისტიდ ბრიანმა კი აბსოლუტურად არაფერი არ იცის მაგრამ ყველაფერში მშვენივრად ერკვევა»

მას მხედველობაში მიშელ დე მონტენის ცნობილი დევიზი ჰქონდა : «  უმჯობესია კარგად მოწყობილი თავი , ვიდრე  სავსე თავი!» 
( Mieux vaut une tête bien faite qu'une tête bien pleine)
ეს ციტატა  ფრანგული საგანმანათლებლო კონცეფციის ამოსავალ წერტილად ითვლება დღესაც და ის ყველა ლიცეელმა იცის.

თავად სიტყვა განათლებულს (  éduqué) ფრანგულ ენაში არა აქვს ადამიანის განვითარების ხარისხის განმსაზღვრელი ისეთი დატვირთვა როგორიც ქართულში, ან რუსულში. ფრანგები ამისათვის კულტივირებულს ხმარობენ, რაც უფრო შორეულ რენესნსის ეპოქაში მირანდოლას მიერ აღწერილ ადამიანში ჩადებული სხვადსხვა თესლის კულტივირებასთანაც ასოცირდება, ვიდრე წაკითხული წიგნების რაოდენობასთან, რომელსაც რა თქმა უნდა, თავისთავად ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ ეს მაინც მხოლოდ ერთ ერთი შემადგენელი დეტალია კულტივირებული ადამიანისა.

პრინციპში ადრე, 70 იან წლებამდე ადამიანის დასახასიათებლად ჩვენშიც გამოიყენებოდა სიტყვა კულტურული, რაც ფაქტიურად იგივეს ნიშნავდა რაც ფრანგულში კულტივირებული, მხოლოდ მერე ეს სიტყვა სულ სხვა მნიშვნელობის «ინტელიგენტმა» ჩაანაცვლა, კიდევ უფრო მოგვიანებით, სულ ეხლა ხანს კი ინტელექტუალმა.

თუმცა სიტყვა განათლებულს თავისი აქტუალობა არც ერთ ეტაპზე არ დაუკარგავს, თვით ქართველ ინტელექტუალებშიც კი, «განათლებას» გადაჭარბებულ მნიშვნელობა ენიჭება, რაც ხშირად გულუბრყვილო იმედგაცრუებას ბადებს :  არ გვესმის, როგორ შეიძლება განათლებულმა ადამიანმა სისაძაგლე ჩაიდინოს, ან სისულელე თქვას, უფრო მეტიც, რეგულარულად ჩადენილი შეცდომებით არა მარტო საკუთარ თავს, ახლობლებს, ქვეყანას ავნოს. შესაძლოა ეს იმის მანიშნებელი იყოს, რომ ინტელექტუალებისათვის დღევანდელ არც თუ მწიგნობარ საქართველოში განათლება, ცოდნა გარკვეული ელიტარული სტატუსის მატარებელია და მას უფრთხილდებიან,  უფრო საკუთარი უნიკალობის ხაზგასასმელად იყენებენ....

საქართველოში  არ იქმნება ტენდენციები, მიმდინარეობები, სკოლები. რადგან ცოდნის მატარებელ ინტელექტუალებს გაუნათლებელი ადამიანების ეშინიათ, ისინი გვანან ქირურგებს, რომლებსაც სისხლის დანახვაზე გული მისდით. პილოტებს რომლებსაც სიმაღლის შიში აქვთ ან უბრალოდ კლაუსტროფობ მეაფლავეებს...

მათ სავსე თავებს ხშირად სიცოცხლესთან არაფერი აქვთ საერთო. ამიტომ ისინი ვერ მონაწილეობენ სიცოცხლეში. ეს პრინციპში მესამე მსოფლიოსათვის დამახასიათებელი ფენომენია: ინტელაქტის ერთგვარი პრივატიზირება, და ამ ფენომენის არსებობა საქართველოში არც არის ძალიან გასაკვირი. ეს უფრო იმის მიმანიშნებელია, რომ ქართველი ინტელექტუალების დიდ უმრავლესობას უფრო - ასე თუ ისე სავსე თავი აქვთ, ვიდრე მონტენისეული «კარგი თავი», და ეს კარგად ჩანს მათი მოსაწყენი ნაწერების კითხვისას-რომლებიც ხშირად, ფაქტიურად მათი ცოდნის ერთგვარ «რევიუს» თუ ინტელექტუალური დეიჯესტს უფრო წარმოადგენენ, ვიდრე მათივე ორიგინალური ნააზრევს. თუმცა ხალხს ეს ძალიან მოსწონს, და მათ მოკრძალებული ჩურჩულით საოცარ სიტყვას: «უკიდეგანოდ განათლებულებსაც» კი უწოდებს... როგორც ძველ საბჭოთა რეტრო ფილმებში... გლობუსით მოსეირნე სამხედრო გლიფე შარვლში კოპწიად გამოწყობილ სოფლის გეოგრაფიის მასწავლებელს.

ქართველ ინტელექტუალთა კლასი, დღეს ისეთივე ჰიბრიდულ მდგოარეობაშია, როგორშიც ქართული დემოკრატია, ისინი გამუდმებით ანგაჟერებისა და დეზანგაჟირების პროცესში არიან, ცდილობენ კლასად ჩამოყალიბდნენ, თუმცა უჭირთ, რადგან მათ მარტო ინტელექტუალის როლი არ აკმაყოფილებთ, ეცოტავებათ და «ბარემ» არტისტის როლიც სურთ შეითავსონ, ამისთვის კი არტისტულობა, კრეატიულობაც, მოქნილობა, ბოლოს და ბოლოს სტილი აკლიათ ... რაღაც არც ისე «სექსი» ხალხია... თანაც ვერაფრით ჩამოყალიბდნენ თვითონვე საკუთარ როლზე საზოგადოების განვითარების პროცესში, უფრო მეტიც, ხშირად იმ მეხანძრეებს ემსგავსებიან, რომელიც აალებული სახლის ფონზე კოლექტიურ სამახსოვრო ფოტოს იღებენ.

ქართველი ინტელექტუალები აბსოლუტურად ვერ ახდენენ გავლენას ვერანაირ პროცესებზე და ამას ხელისუფლებას, ოპოზიციას, ვულგარულ და გაუნათლებელ საზოგადოებას აბრალებენ... საზოგადოებას, რომლის კულტივაციაზე თავად უნდა ეზრუნათ და რომელიც...სამწუხაროდ მართლაც გაუნათლებელია... თან აშკარად!.

ხელისუფლებას ლომის წილი აქვს საზოგადოების დეჰუმანიზაცია-ჰიმანიზაციის ფაზების ცვლის პროცესში, , რომელიც წესით ინტელექტუქლებს უნდა უკუთნოდეთ და სწორედ ამ წილის ხელში ჩაგდება ვერ მოახერხეს ... მაგრამ აბა სად გინახავთ მტაცებელთა მეფე თავის წილს უბრძოლველად თმობდეს? ჩვენს შემთხვევაში ლომი სახელმწიფოს მეთაურია, ის ქვეყნის ინტელექტუალური კლასის კრებით სახელს წარმოადგენს. ქვეყნის კულტურულ კონტექსტზე არავინ ისე არ ახდენს გავლენას, როგორც საქართველოს «მთავარი ინტელექტუალი» მიხეილ სააკაშვილი. და არავითარი მნიშვნელობა არა აქვს გავლენის დადებით თუ უარყოფით მხარეს, მთავარია რომ მ გავლენის ფენომენი ბევრად უფრო კურიოზულია ვიდრე უცხოურ არასამთავრობო ორგანიზაციებში მოუშავე ინტელექტუალებისა – ისინი უბრალო ენით რომ ვთვათ საინტერესონი არ არიან... შეგვიძლია მათი კლასიფიცირება მოვახდინოთ როგორც სტატისტიკური ინტელექტუალებისა, და უსარგებლო დეპუტატების მსგავსად დავივიწყოთ.

როდესაც ვსაუბრობთ კოლექტიურ კულტურულ კონტექსტზე, უნდა ვისაუბროთ ზოგადად მთელი საქართველოს და არა თბილისური პატარა გროტესკული ინტელექტუალური დაჯგუფებების შესახებ.

საბჭოთა საქართველოს ბოლო ოცი – ოცდაათი წელიწადი შეიძლება ერთგვარ მცირე წითელ რენესანსადაც ჩაითვალოს, პირველ რიგში სწორედ ხელოვნების სხვადასხვა დარგში გარკვეული ტენდენციებისა და სკოლების წარმინაქმნებითა და ადამიანების ბევრად უფრო მასიური კულტივაციით ვიდრე ოდესმე. უნდა ითქვას რომ თვით 90 იანი წლების მშიერი ანდერგრაუნდიც საბჭოთა ფესვებზე აღმოცენდა. 2000 იდან კი დიდი კულტურული გამყინვარება დაიწყო. რომელიც დღემდე გრძელდება. სრული კულტურული ნულოვანი გრადუსის დიდხანს დაჭერა კი შეუძლებელია. ახალგაზრდა ვარდისფერ ხელისუფლებას არც ცოდნა, ნიჭი, არც პირველ რიგში გაბედულება არ ეყო, იმისათვის რიმ ახალი კონტექსტი, ახალი სასიცოცხლო სივრცე შეექმნა ახალი კულტურისათვს. ამიტომ სავარაუდოდ ის თავისით შეიქმნება კონტრკულტურის სახით და სწორედ ვარდისფერების წინააღმდეგ იქნება მიმართული.

ხელისუფლების მხრიდან დაშვებულ შეცდომებიდან ყველაზე დიდი შეცდომა სწორედ კულტურისათვის თავისუფალი სივრცის არშექმნა იყო. მცირე კოსმეტიკური პრანჭვის შემდეგ, მან ისევ ძველი გამზადებული და ნაცადი იარაღი – მტვრიანი პროპაგანდა ამოაძვრინა ძველი საბჭოთა სკივრიდან და ის თითქოს საზოგადოებრივი ტრანსპორტის კონტროლიორად აქცია, რომელიც უბილეთო მგზავრს აჯარიმებს და ავტობუსიდან შეუბრალებლად აგდებს ცივ ქუჩაში. პროპაგანდამ ადამიანები «ჩვენიანებად» და «მტრებად» დაახარისხა და თავად იქცა კულტურის არაკულტივირებულ «მესაჭედ».

ისევე, როგორც ნებისმიერ მართულ «თავისუფალ» გარემოში, ჩვენ მივიღეთ პროპაგანდის ხარისხის ადეკვატური საზოგადოება. რომელიც ზუსტად იმ ენას იმსახურებს, როგორითაც მას ელაპარაკებიან... ამაში პრიონციპულად ახალი არაფერია. თუ ისტორიას გადავხედავთ, გაკონტროლებულ საზოგადოებებზე მსჯელობა ყოველთვის შეიძლება იმ დისკურსით რომლითაც მას თავისი უმაღლესი» კონტროლიორი» - ორატორი მიმართავს. სტალინი, ჰიტლერი, კასტრო, ზვიად გამსახურდია, შევარდნაძე, სააკშვილი...

როგორც ცნობილია  ხალხი მართვადი დაისევე შეუძლია იყოს კეთილი, როგორც  დაუნდობელია, მას დღესაც ისევე, როგორც რენესანსის პიკში თავისუფლად შეუძლია მოაწყოს «ბართოლომეს ღამე» . სწორედ ამიტომ მთავარი ისტორიული პასუხისმგებლობა მათ მმართველ ლიდერებს, ორატორებს, «კულტურის კონტროლიორებს» ეკისრებათ, და არავითარ შემთხვევაში სხვას, თუნდაც უარეს პოლიტიკურ ოპოზიციას. ნებისმიერი ოპოზიციური ძალა. აზრი, რიტორიკა თავისი ორატორებით მოცემულ მომენტში მოქმედებს როგორც მას შეთავაზებული კულტურული გარემო აიძულებს, და უმეტეს შემთხვევაში აჭარბებს კიდეც კონტექსტის კრეატორს. კონტრ რევოლუცია ყოველთვის , უარესი თუ არა - ისეთივე სასტიკია, როგორც რევოლუცია, შესაბამისად ოპოზიციონერი ზუსტად ისეთია როგორსაც ხელისუფლება იმსახურებს. რა თქმა უნდა ისეთი იშვიათი გამონაკლისების გარდა, როგორიც მაჰათმა განდი, ან ბევრად უფრო ადრე ყველაზე ემბლემატური ოპოზიციონერი – იესო იყო.

ჩვენ ქართველებს მაჰათმა განდი არ გვყავს, მით უმეტეს, არც იესო...

სამაგიეროდ ყოველთვის გვყავს ერთი კეისარი და მისი უამრავი ჩინოვნიკები, აგრეთვე კონფორმისტი წვერებიანი ქურუმები, რომლებიც, იესოს- რომც გვყოლოდა, ბევრად უფრო ადრე, ჯერ კიდევ მაშინ მიაჭედებდნენ ჯვარზე, თავისი მოციქულებიანად, სანამ ვირზე შემჯდარი პალმის რტოებით იერუსალიმში გამოჩნდებოდა... თანაც ყოველგავრი ზარზეიმის, ზედმეტი ხმაურის , ტელევიზიისა და პრესის გარეშე, ისე სწრაფად და ეფექტურად, რომ დღეს ამ ისტორიის დამადასტურებელლად არაფერი არ გვექნებოდა ლონდონის ნაციონალური მუზეუმის ახლო აღმოსავლეთის დარბაზის ერთ ერთ ვიტრინაში გამოფენილი ოფიციალური მოკლე და ცივი ვერსიის გარდა, და იმასაც ყველზე კირკიტა ტურისტებიც კი არ მიაქცევდნენ ყურადღებას.

საქართველოში ისევე როგორც რუსეთში, 90 იანი წლების ანარქია 2003 წელს ვარდების რევოლუციამ დაამთავრა, ისევე როგორც პუტინის რუსეთში, დამყარდა მკაცრი წესრიგი. ქართულ საერო ცხოვრებაში სულ მალე ჭეშმარიტების ერთადერთი და აბსოლუტურიპოლუსი დარჩა თავისი მედროშით – პრეზიდენტი სააკაშვილით, რომელიც თავად გახდა ჭეშმარიტება. ბოლო წლებში გავლილი ჰუმანიზაციის, კულტივიზაციის ყველა ფაზა, უკვე მერამდენედ საქართველოს ისტორიაში დამთავრდა: ბართოლომეს ღამე რენესანსზე ადრე შედგა, ჩვენმა პოლიტიკურმა «გერასიმემ» ქართველი ახალბედა ჰუმანისტების ოცნებები ტურგენევის მუმუსავით უკვე მერამდემეთ ჩაახრჩო გუბეში საკუთარი ხელით.

რა თქმა უნდა პიროვნების როლს შეეძლო ძალიან სწრაფად და ეფექტურად შეეცვალა ყველაფერი, მაგრამ ესეთი პიროვნებები, როგორც წესი ჰუმანიზაცია-დეჰუმანიზაციის ფაზებს მიღმა დგანან. ისინი დიდი პიროვნებები, დიდი პოლიტიკური მოღვაწეები არიან, რომელთა რიგს სამწუხაროდ საქართველოს პრეზიდენტი არ მიეკუთნება. მან საქართველოში ააღორძინა დოგმატური აზროვნების კონცეფცია : ლიდერი ყოველთვის მართალია! ანუ ყველაფერს რაც ჰუმანიზმის შემოქმედი პეტრარკადან ვარდების რევოლუციამდე მოხდა ხაზი გადაუსვა... ამდენად მის მიერ შექმნილ საზოგადოებაში ერთად ერთი ვინც შეძლო გაძლიერება გახდა ეკლესია, რომელიც ასევე დოგმატურ პრინციპებს ეყრდნობა, კითხვებს არ სვამს, და რომლის «ლიდერი» რა თქმა უნდა მით უმეტეს და  ყოველთვის მართალია, სწორედ ამან გამოიწვია საქართველოში მართლმადიდებლური ეკლესიის არნახული გაძლიერება... განა რა შეუძება ვუწოდოთ ყოველივე ამას, თუ არა საზოგადოების სრული დეჰუმანიზაცია, რაც გაცილებით უფრო დიდი დანაკარგია ვიდრე ტერიტორიები?

მართლაც. ხანდახან ასე გონია, რა დროს ოსეთი და აფხაზეთია, როდესაც  საქართველო ყველაზე მთავარს თავს. გონებას, ღირსებას კარგავს დღითიდღე, ცოტა ხანში საერთოდ აღარაფერი ემახსოვრება, არც ის რომ -»ოდეს დიდი ყოფილა საქართველო»!, არც ოკუპაცია, არც 8 აგვისტოს დაკარგული ტერიტორიები... მალე იმასაც ვერ გაიხსენებს, რომ ადამანია...და დადგება საყოველთაო სიბრიყვის ნირვანა, სადაც არც სამშობლოა,არც მტერი. არც მოყვარე...საერთოდ არაფერი... სიცარიელე და რამდენიმე გაციებული ხინკალი.
 
P.K.
1 Octobre 2012 - 20H
Paris