ჟურნალი "ლიბერალი" 24 სექტემბერი 2012
უნდა ითქვას, რომ კულტურის შესახებ ვერც სხვა პარტიების საიტებზე მოიძიებთ რაიმე ცნობას. არავინ იცის, რას ასახავს ეს 2, 3 და 4 პროცენტული მაჩვენებლები, ან რა კავშირშია ის სპორტთან და რელიგიასთან, როგორც ეს ბიუჯეტის პროექტებშია ასახული.
გამონაკლისი “ქართული ოცნებაა”, რომელიც მცირე დოზით, მაგრამ მაინც გვაცნობს კულტურის პოლიტიკის ხედვას, სადაც ახალი და განსაკუთრებული ბევრი არაფერია, გარდა ასე თუ ისე იმედისმომცემი პირველივე პუნქტისა : “საქართველოს მოქალაქეების თავისუფალი საქმიანობა კულტურის სფეროში და შემოქმედებით პროცესში ხელისუფლების ჩაურევლობის უზრუნველყოფა. უნდა გამოირიცხოს ხელისუფალთა მხრიდან ერთპიროვნული გადაწყვეტილებები”.რა თქმა უნდა, არავინ იცის, რამდენად შეასრულებს ეს პოლიტიკური ძალა გამარჯვების შემთხვევაში პირობას . როგორც ცნობილია, პოლიტიკოსებს ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე მწვავე ამნეზია ეწყებათ, რაც პირველ რიგში, მათი პოლიტიკური მახსოვრობის სწორედ იმ უჯრედებს ანადგურებს, რომელიც კულტურის განვითარების შესახებ ინფორმაციას ინახავს. ამაში ახალი არაფერია: კულტურა თითქმის ყველგან ყველაზე “დაბალი ღობეა”. მაგრამ როდესაც კულტურის შესახებ თავად ამ სფეროში მოღვაწე ადამიანები ივიწყებენ, ეს გაცილებით უარესია, ვიდრე უბრალოდ პოლიტიკური ამნეზია. და საქართველოში, სამწუხაროდ, სწორედ ასე ხდება: ამ სფეროში მოღვაწე ადამიანთა დიდი ნაწილი აქტიურად არის ჩაბმული და დასაქმებულნი წინასაარჩევნო კამპანიაში, როგორც კანდიდატები, პროპაგანდისტები, ან - უბრალოდ მხარდამჭერები. ისინი საუბრობენ ყველაფერზე: გეოპოლიტიკაზე, თავდაცვაზე, სოფლის მეურნეობაზე, ენერგო სისტემებზე, მაღალ და დაბალ ტექნოლოგიებზე, სოციალურ უსამართლობაზე, უპილოტო თვითმფრინავებზეც კი ...თავად კი დეპრესირებული უთვითმფრინავო პილოტებივით თითქოს ხან ველოსიპედით ცდილობენ გაფრენას, ხან ნავით, ხან ოცნების მფრინავი ხალიჩით... ამასთან თავადვე წუხან, რომ პოლიტიზირებული ატმოსფერო მათ ცხოვრებას სტრესულსა და აუტანელს ხდის, რაშიც აბსოლუტურად მართლები არიან: საქართველოში ცხოვრება მართლაც აუტანელად რთული და სტრესულია, ოღონდ, ეს მისი პოლიტიზირების კი არა, შესაძლოა, ასე ვთქვათ, “არასწორად” პოლიტიზირების ბრალია: იმ ეპოქაში და პოლიტიკურ სისტემაში, სადაც ყველა საკუთარ ქმედებაზე პასუხისმგებელ სრულწლოვან ადამიანს პოლიტიკური არჩევნის უფლება აქვს, და სადაც მის ერთ ხმას უნიკალური ფასი ადევს, პოლიტიკა ყველაფერშია, და ამას ვერსად გავექცევით.
მასიურად აპოლიტიკური ადამიანები მხოლოდ ისეთ ტოტალიტარულ რეჟიმებს ახასიათებს, როგორიც საბჭოთა კავშირი იყო. დღევანდელი საქართველოს პრობლემა პოლიტიკური კომპეტენციების აღრევაშია და არა მის ზედოზირებაში. მაგალითად, ქართველ ექიმს შეუძლია ზუსტად ერთ დღეში კვალიფიკაცია შეიცვალოს და ასევე ახლახან კვალიფიკაცია შეცვლილ პედაგოგს ტელედებატში გაშმაგებული ეკამათოს მაღალმთიანი რეგიონების სოფლის მეურნეობაში არსებული პრობლემების თავისებურებებსა და მათ გადაჭრის გზებზე, თან, ამავე დროს დიდი ალბათობით წარმოდგენა არ ჰქონდეს სოფლის მეურნეობის შესახებ, ისევე როგორც მის ოპონენტს.
რა თქმა უნდა, გაცილებით სასარგებლო და ნაკლებად ისტერიული იქნებოდა მათ თვიანთი პროფესიებისა და კომპეტენციების შესაბამის პრობლემებზე ეკამათათ ასევე ახალბედა, მაგრამ კომპეტენტურ, თუნდაც ახლახან პოლიტიკაში შემოსულ ადამიანებთან. სამივე დარგი: ჯანდაცვა, განათლების სისტემა და სოფლის მეურნეობა, მოგეხსენებათ, ნებისმიერ ქვეყანაში უაღრესად პოლიტიზირებული სფეროებია, მით უმეტეს ჩვენთან, და მათ შესახებ პოლიტიკური ათვლის წერტილიდან საუბარი თავისუფლად შეიძლება ისე, რომ ჩვენი სასიცოცხლო სივრცე ესე აუტანლად არ დაიმუხტოს.
კულტურის პოლიტიკა ერთ-ერთი, ყველაზე მნიშვნელოვანი სფეროა, რომელზეც არათუ არა პროფესიონალები, საერთოდ არავინ საუბრობს, მით უმეტეს - არ კამათობს... ამასთან ვერაფრით გაუგიათ, რატომ არ არის საქართველოში სამოქალაქო, პოლიტიკური თუ ათასგვარი სხვა კულტურა... არც ამ კითხვებზე ფიქრის დრო აქვს ვინმეს, ამიტომ ყოველთვის, როგორც კი ეს კითხვები თავს წამოყოფენ, სასწრაფოდ საბჭოთა მძიმე წარსულში შეხვეტენ ხოლმე, ისე, როგორც დიდი ძველი საწოლის ქვეშ. იქ ბოლო ოც წელიწადში იმდენი პასუხგაუცემელი კითხვა შევხვეტეთ, რომ უკვე აღარ ეტევა და სუნი ყოველდღიურად გვახრჩობს, სწორედ ეს სუნია, რასაც ჩვენ პოლიტიკით დამუხტულ ატმოსფეროს ვუწოდებთ.
შესაძლოა, რომელიმე ევროპული ქვეყნისთვის კულტურა მართლაც არ წარმოადგენდეს მთავარ პრიორიტეტს, იქ კულტურული პროცესები დიდი ხანია თავისით, დამოუკიდებლად მიმდინარეობს და მას უზარმაზარი როლი აქვს ნათამაშები ამ ქვეყნების ისეთებად ჩამოყალიბებაში, როგორებიც არიან. ამაში უზარმაზარი ფული, ენერგია და ნიჭია დახარჯული, ამასთან მათი დიდი ნაწილი, ერთი შეხედვით ფუჭადაც, მაგრამ თუკი ათასი საშუალო და კარგი მევიოლინე არ გყავს, ძნელი სავარაუდოა, რომ შენს ქვეყანაში იაშა ხეიფეცი დაიბადოს. ათასი ვიოლონისტი კი ვერ გეყოლება, თუ შენი ქვეყნის ბავშვების აბსოლუტური უმრვლესობა, რომელთა შორის შესაძლოა მართლაა რამდენიმე პატარა იაშა, ხელოვნურ საფარიან რკინის ბადით შემოღობილ პატარა მოედანზე, ქალაქის მერის, ან რაიონის გამგებლის მიერ ნაჩუქარ გაქექილ ბურთს დასდევს დღე და ღამე და ისევე, როგორც მისი თანატოლების აბსოლუტური უმრავლესობა ფეხბურთელობაზე ოცნებობს... გოგონები კი - კარგად გათხოვებაზე.
დღევანდელი ქართული კულტურის სამინისტრო, ფაქტიურად, პროპაგანდის დეპარტამენტადაა ქცეული, მისი მიზანი უკვე არსებული კულტურის უცხოეთში კარგად წარდგინების საშუალებით საქართველოს დასავლეთთან ინტეგრაციის ხელშეწყობა და ხელისუფლების განმტკიცებაა და არა - შიდა კულტურული კატასტროფული მდგომარეობის გამოსწორება
ხეიფეცად არშემდგარი პატარა "იაშა" კი უკვე გაიზარდა, დავაჟკაცდა. ფეხბურთელი მისგან, ცხადია, არ გამოვიდა, საერთოდ არაფერი არ გამოვიდა და არც შეიძლებოდა გამოსულიყო. იქ სადაც "იაშა" გიზარდა, საერთოდ არაფერი გამოდის. ამიტომ შენც იაშასავით არშემდგარ ადამიანად ატარებ ცხოვრებას სოფლის მტვრიან შარაგზაზე, საიდანაც
ერთ მშვენიერ დღეს, შეიძლება, წინასაარჩევნო შეკრებაზე მოსულ ვიღაც ტიპებს პირუტყვივით დაეტაკო და ქვა ჩაარტყა თავში; იქნებ მოკლა კიდეც... დაგიჭერენ და სამაგალითოდ, გორილასავით გალიაში გამოგამწყვდევენ. არავის, არავის არ ეცოდინება, მათ შორის შენც, რომ უბრალოდ "იაშა" კი არა, სწორედ ის "იაშა" ხარ! სწორედ ის! ოღონდ,ძალიან, ძალიან ცუდ ვარსკვლავზე დაიბადე!
შეიძლება ინსტიქტით იგრძნო კიდეც, რაღაცაში რომ არ გაგიმართლა, მაგრამ მაშინვე შეეგუები გალიას, და არა მარტო სხვები, შენ თავად დაივიწყებ საუთარ უბადრუკ არსებობას.
არა და... არშემდგარი მევიოლინე მაინც რომ ყოფილიყო ქვას ალბათ არავის ჩაარტყავდი თავში...რადგან ვიოლინოს სიმებზე ხემის ყოველი გასმას ბავშვზე ვაქცინის ეფექტი აქვს და ის მთელი დარჩენილი ცხოვრების მანძილზე გიცავს აგრესიულობისა და ბოროტების ვირუსისგან.
PK20 Septembre 2012 Paris
